Hoe gek het ook mag klinken: we hebben in Nederland een overvloed aan stroom. Voorlopig hoeven we geen haast te maken met een vergunning voor een nieuwe kerncentrale in ons land. Dat geeft ons tijd om nog eens goed naar de risico’s en ook de kosten te kijken, want kernenergie is erg duur.

Dit jaar maakt Nederland een omslag van netto-importeur naar netto-exporteur van stroom. Dit concluderen netbeheerder TenneT en de onderzoeksinstituten ECN en CE Delft. Zij verwachten tot ten minste 2025 een groot overschot aan elektriciteitsproductie in Nederland. Tot 2020 zal de vraag naar elektriciteit met 20 procent stijgen, terwijl de uitbreiding van de opwekkingscapaciteit met maar liefst 70 procent zal toenemen!

Mochten we in 2020 verwachten toch meer stroom nodig te hebben, dan hebben we nog voldoende tijd om extra bronnen van hernieuwbare energie, zoals wind en zon, te bouwen. Dat is rond 2025 zeker rendabel, subsidies zijn dan niet meer nodig. Van een tekort aan elektriciteitsproductie is de komende tijd dus absoluut geen sprake. Geen urgentie, de stoom kan eraf.

Risicovolle investering

De ramp in Japan –een combinatie van een zeer zware aardbeving gevolgd door een onvoorzien hoge tsunami– maakt ons opnieuw bewust welke ernstige gevaren aan kernenergie verbonden kunnen zijn. Kerncentrales zijn nooit 100 procent veilig. Overal ter wereld, ook in Nederland, moeten we zeer hoge kosten voor de veiligheid van kerncentrales maken en die kosten zullen toenemen naarmate kerncentrales steeds veiliger worden.

Nergens ter wereld wordt op dit moment een kerncentrale gebouwd zonder overheidssubsidie. Door de toenemende veiligheidskosten zal dit alleen maar meer worden. Een rapport van Citibank concludeerde vorig jaar al dat een investering in een kerncentrale veel te risicovol is voor een bank wanneer er geen overheidssubsidie aan te pas komt.

Publiek geld

In dat licht is het navrant dat er nu publiek geld in de bouw van een nieuwe kerncentrale gestoken dreigt te worden: het bedrijf Energy Resources Holding (ERH), waarvan gemeenten en provincies de enige aandeelhouder zijn, heeft het plan opgevat om geld uit de verkoop van aandelen Essent te investeren in een nieuwe kerncentrale. Publiek geld wordt op deze manier gebruikt om marktrisico’s af te dekken die marktpartijen niet alleen willen dragen. En dat terwijl er geen publiek belang wordt gediend met de bouw van een nieuwe kerncentrale.

De kostprijs van kernenergie per kilowattuur (kWh) elektriciteit is decennialang alleen maar gestegen en zal ook in de toekomst blijven stijgen. Daarentegen dalen de kosten per kWh van hernieuwbare (duurzame) energie momenteel snel. Naar verwachting zijn windenergie en zonne-energie over tien jaar al concurrerend met fossiele energie. Tegen die tijd zullen we dus concluderen dat kernenergie gewoon te duur is. Een kerncentrale is dus nu en in de nabije toekomst helemaal geen zinvolle optie in Nederland.

De auteur is manager klimaat en energie bij Natuur & Milieu.