Kans voor kerk in Japan
De Japanse ds. Tomohiro Ishihara bracht op de dag van de aardbeving en de tsunami vele uren achter de computer door. Hij en zijn vrouw probeerden vanuit hun huis in Apeldoorn op de hoogte te blijven van de situatie in hun vaderland. „Ik weet niet wat God precies zegt door deze ramp. Laten we voorzichtig zijn met de tsunami te duiden als een teken van de eindtijd.”
Ds. Ishihara woont sinds tweeënhalf jaar in Nederland. Hij studeert voor zijn master theologie aan de Theologische Universiteit in Apeldoorn.
De predikant en zijn vrouw, Nozomi, wonen in een twee-onder-eenkapper in hartje Apeldoorn. Stapels papier wijzen op de studieactiviteiten van de predikant.
In de woonkamer staat ook de computer. Dat was dé bron voor nieuws over de situatie in het thuisland, vertelt de predikant. „Vorige week vrijdag hebben we bijna heel de dag achter de computer gezeten.”
Ook de beide dochters –Mai (9 jaar) en Saki (5)– zijn met de ramp bezig. Saki verwerkt het op haar eigen manier. Zij heeft de tsunami uitgebeeld met haar potloden: een tekening toont auto’s boven op huizen, gebouwen liggen plat en grote zwarte krassen verbeelden de vloedgolf die door steden spoelde. Maar de mensen zijn veilig. Zij staan helemaal rechts. Op afstand, zo fantaseerde Saki.
Ouders
Toen het predikantsgezin vorige week vrijdagochtend van de ramp hoorde, betrof de eerste zorg van het echtpaar de ouders van Nozomi. „Zij wonen in Tokio. Het waren spannende momenten, omdat we de eerste uren via de telefoon geen contact met hen konden krijgen. Gelukkig hoorden we iets later dat ze in leven waren en veilig.”
Nozomi heeft ook familie in het hart van het rampgebied, in Fukushima. „Daar woont een broer van mijn vader en diens familie”, vertelt zij. „Zij zijn gevlucht en in veiligheid. Mijn oom en zijn vrouw waren thuis tijdens de tsunami. Ze zijn naar de bovenverdieping gevlucht. Het water stroomde beneden door hun huis heen. We hoorden dat twee verre familieleden wel zijn omgekomen. Die kennen wij niet persoonlijk. Grote zorg is er nu over de explosies in de kerncentrale.”
De familie van de kant van ds. Ishihara heeft weinig nadeel ondervonden van de ramp. „Zij wonen in West-Japan. Daar zijn geen problemen”, zegt hij met een zekere opluchting.
Kerk
De predikant is in Japan verbonden aan de Reformed Church, een kerkverband waarmee de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland contacten hebben. Ds. Ishihara is voorganger van een kleine gemeente –„dertig, veertig mensen”– in Kobe, een stad die zestien jaar geleden door een zware aardbeving werd getroffen.
Daarnaast is hij docent dogmatiek aan het Theologisch Seminarie in die stad. „Om college te kunnen geven, moest ik verder studeren. Daarom ben ik naar de TUA gekomen.”
De Reformed Church of Japan heeft ongeveer twintig gemeenten in het getroffen gebied, vertelt ds. Ishihara: „Ik heb contact gehad met gemeenten daar. Via internet en e-mail proberen predikanten en gemeenten elkaar op de hoogte te houden van de situatie. Er zijn verschillende kerkgebouwen die schade hebben opgelopen, ook gemeenteleden zijn hun huis kwijtgeraakt. Ik heb nog niet gehoord van doden onder de predikanten en kerkleden”, vertelt de predikant op dinsdag. In andere media wordt melding gemaakt van verwoeste kerkgebouwen.
Een kerkgebouw bood een schuilplaats voor omwonenden weet Ishihara. „Zondag is er in die kerk een dienst gehouden. Daarbij waren ook niet-christenen aanwezig”, zegt de predikant, die hoopt dat de kerk na de ramp een grotere plaats in de samenleving kan innemen omdat mensen antwoorden op vragen zoeken.
Er zijn door verschillende kerkgenootschappen al hulpteams gevormd. „Zij willen vooral water en voedsel naar het rampgebied brengen, maar het blijkt erg moeilijk om het gebied binnen te komen. De wegen zijn slecht. Er doen zich nog steeds kleine aardbevingen voor en het grote probleem is nu de kerncentrale.”
Juist nu, na de ramp, is de Bijbels boodschap belangrijk voor Japanners, stelt de predikant. „Het lijkt alsof Japanners niet zo snel in paniek raken. Maar er zijn ook mensen die vrezen dat dit het eind van de wereld is. Ook niet-christenen hebben apocalyptische gedachten. Maar zij hebben daar heel andere beelden bij. Zij hebben geen hoop. Daar kunnen we de Bijbels boodschap tegenover zetten.”
Dinsdagmorgen heeft de preses van de synode van de Reformed Church een bemoedigende brief naar alle gemeenten gestuurd. Daarin klinkt dat ook door, vertelt de predikant. „Ds. Takashi Yoshida woont in Sendai, in het getroffen gebied. Hij heeft opgeroepen tot gebed en gewezen op Psalm 46:2-4.” Daar staat: „God is ons een Toevlucht en Sterkte; Hij is krachtelijk bevonden een Hulp in benauwdheden. Daarom zullen wij niet vrezen, al veranderde de aarde haar plaats, en al werden de bergen verzet in het hart der zeeën; Laat haar wateren bruisen, laat ze beroerd worden; laat de bergen daveren, door derzelver verheffing! Sela.”
Amstelveen
Zondagmorgen is ds. Ishihara naar een dienst van de christelijke gereformeerde kerk in Apeldoorn geweest. Met die gemeente leeft het gezin mee. „Daar is voor Japan gebeden.”
’s Middags ging de predikant met zijn gezin naar de Japanse kerk in Amstelveen. „Die gemeente heeft geen eigen predikant. Ik ga drie keer per maand ’s middags voor voor Japanners: twee keer per maand in Amstelveen en één keer in Eindhoven.”
Rond de kerkdienst in Amstelveen is er veel gepraat over de gebeurtenissen in het thuisland. „Er zijn mensen met familieleden in het rampgebied. Een vrouw van de gemeente in Eindhoven verbleef in Fukushima. Zij was naar haar moeder gegaan. Gelukkig is zij veilig, maar haar familie heeft wel veel materiële schade.”
Preek
Ds. Ishihara heeft tijdens de dienst in Amstelveen de nood van Japan opgedragen in het gebed. In de preek heeft hij ook aandacht besteed aan de ramp. Zij het beperkt, vanuit het besef dat hij als predikant in de eerste plaats het Woord en bovenal Christus moet verkondigen.
Toen de predikant vorige week vrijdag van de ramp hoorde, moest hij denken aan het feit dat de zijde van Jezus is doorstoken door een soldaat toen Hij aan het kruis hing. „Japan is als het ware ook in zijn zijde getroffen door de aardbeving en de tsunami. Toen zag ik in mijn hart de vele overeenkomsten tussen beide gebeurtenissen.”
Die gedachte heeft ds. Ishihara zondag ook verwoord in zijn preek in het Japans. „Ik heb gesproken over Handelingen 12:1-19. Daar gaat het over de dood van de apostel Jakobus en de gevangenneming van Petrus. Die tekst stond al vast voordat het nieuws van de ramp mij bereikte. Daarin is er ook een overeenkomst tussen het lijden van apostelen en het kruis van Jezus. Bijvoorbeeld, volgens vers 3 gebeurde dit tijdens de dagen der ongezuurde broden, net als Zijn lijden.”
Een bijzonder accent legde de predikant op vers 5: „Petrus dan werd in de gevangenis bewaard; maar van de gemeente werd een gedurig gebed tot God voor hem gedaan.” Ds. Ishihara: „Dat gebed is het kernpunt van mijn preek geweest. Ik heb de vraag gesteld: Wat moeten we nu bidden na de aardbeving? Waarvoor moeten wij bidden? Ik heb gezegd dat het belangrijk is dat we niet alleen bidden om bewaring van mensen in het gevaarlijke gebied. Veel belangrijker is dat we bidden om Christus’ nabijheid.”
Ds. Ishihara heeft ook vers 2 onderstreept: „En hij doodde Jakobus, de broeder van Johannes, met het zwaard.” „Ik heb gewezen op het verschil dat de Heere maakt met Petrus en Jakobus. Petrus wordt gered, Jakobus sterft. Welke weg de Heere ook gaat, Christus blijft. Dat geldt ook voor de christelijke gemeenten van nu.”
Eindtijd
Ds. Ishihara is voorzichtig om het apocalyptische karakter van de ramp te duiden. „Zeker, de Bijbel spreekt van aardbevingen die voorafgaan aan de wederkomst van Christus. Toch moeten we voorzichtig zijn om iedere ramp toe te schrijven aan de eindtijd en te zien als teken van de komst van Christus. Het kan heel gevaarlijk zijn om dat te gemakkelijk in preken te doen. Het kan leiden tot ongerustheid, maar brengt het mensen verder? Ik denk dat het belangrijker is de redding door God en door Christus’ lijden en dood te preken. Ook nu.”
De predikant moet juist komende week examen doen aan de TUA in het vak eschatologie, de leer van het eind van de tijden. „Ik heb gelezen dat aardbevingen in de dogmatiek als teken van de toekomst van Jezus worden aangeduid. Toen kwam de aardbeving in Japan. Persoonlijk zie ik deze ramp als een boodschap van God. Ik weet nog niet wat God precies zegt door deze ramp. Ik weet niet precies wat Zijn plan is. Ik denk daar wel veel over na. Ik bid God of Hij duidelijk wil maken wat Hij hiermee wil zeggen. Maar dat is persoonlijk. Op de preekstoel moet het om de redding door God gaan”, benadrukt de predikant. Zo denken Japanse christenen ook over deze ramp, weet ds. Ishihara.
Blijven bidden
Ds. Ishihara en zijn vrouw zijn blij met alle aandacht die er is voor Japan. Dat doet hen goed. „Toch hopen we dat die betrokkenheid blijft. Ik hoop dat er over enkele maanden nog steeds hulp naar Japan komt. Mensen zijn alles kwijt. Het zal lang duren voordat alles weer is opgebouwd: huizen, bedrijven. Dat zal heel veel tijd kosten.”
De predikant vraagt christenen in Nederland te blijven bidden. „Kijk maar naar de gemeente in Jeruzalem. Zij waren voortdurend in gebed voor Petrus. Zo zou het in Nederland ook voor Japan moeten zijn.”