Nog is iedere Finstalige middelbare scholier verplicht ook de spraak van de minderheid in het pakket op te nemen, maar de weerstand neemt toe en het lijkt er veel op dat deze verplichting binnen afzienbare tijd zal verdwijnen.

Wat voorlopig zal blijven is niettemin de hechte verankering van het Zweeds in de wetgeving, die erin voorziet dat alle overheidsdocumenten in beide talen moeten zijn gesteld. De Finse meerderheid heeft daarmee geen moeite. „Van een taalstrijd is geen sprake”, onderstreept Morten Bennum van het Nifin. De afkorting staat voor ”Nordens Institut i Finland”, een instelling die de culturele banden tussen de Scandinavische landen bevordert. En als er iets is dat de culturele band van Finland met de noordse buren aantoont is het wel de positie van het Zweeds. „Al onze politieke leiders vinden het Zweeds belangrijk”, vervolgt Bennum. „Daarmee is het een deel van het noorden en het taalbeleid is derhalve gewoon pragmatisch. Zodra op de scholen ook de taalplicht wordt afgeschaft, zal alle kritiek verdwijnen.”

De pragmatische en vrijwel probleemloze aanpak van de eeuwenoude tweetaligheid is volgens de Finnen iets waar veel landen in Europa mogelijk nog iets van kunnen opsteken. De meeste landen hebben wel een of meerdere minderheidstalen binnen de nationale grenzen en slechts zelden kunnen fricties worden vermeden. Taalfricties -vooral onderhuids- kent Finland wel degelijk ook, maar men heeft er een modus voor gevonden waar iedereen mee kan leven.

Het aantal Zweedstaligen, dat zich al bij voorbaat beperkt tot slechts een paar procent van de bevolking, neemt echter zoals gezegd wel af, met name ook door de grotere mobiliteit. Zweedstaligen vestigen zich in puur Finstalige streken en omgekeerd, vertelt Bennum. „De meeste Zweedstalige jongeren krijgen mede om die reden een Finstalige partner en voor de kinderen is dan vaak het Fins de belangrijkste taal, als het al niet hun moedertaal is geworden. De moeder heeft op de eerste taalverwerving tenslotte toch de meeste invloed. Als de kinderen dan ook nog in een Finse omgeving wonen, wordt het wel heel moeilijk om het Zweeds te handhaven. Zelfs op de schoolpleinen van de Zweedse scholen wordt Fins gesproken.”

De Zweedstalige bevolking is vooral te vinden aan de zuid- en westkust. De gemeente Ekenäs aan de zuidkust ten westen van Helsinki is een plaats waar het Zweeds nog oppermachtig is. Van de rond een miljoen inwoners van de hoofdstad Helsinki opteren maar 37.000 personen officieel voor laatstgenoemde taal. Daar staat tegenover dat heel Ekenäs maar 14.500 inwoners telt, maar van hen spreekt weer wel 82,5 procent Zweeds. Het is maar hoe je het bekijkt natuurlijk.

Om de zoveel jaar moet iedere gemeente echter een nieuwe registratie van de taalsituatie uitvoeren en als blijkt dat het aantal Finssprekenden een bepaald percentage is gaan overstijgen, helpt er niets aan en zal het Zweeds als voertaal ook in Ekenäs moeten inleveren. Gemeentelijke overheden zijn namelijk al naar gelang de bevolkingssamenstelling of ééntalig of tweetalig. Het laatste doet zich voor als minstens 8 procent of minimaal 3000 mensen voor een van de twee talen kiezen.

Ekenäs is de dans van de tweetaligheid nog ontsprongen, want de 17,5 procent Finssprekenden maken het aantal van 3000 niet vol. Het piepkleine regionale dagblad Västra Nyland -Zweedstalig uiteraard en al met zijn 122e jaargang bezig- vaart er voorlopig wel bij, omdat het duidelijk fungeert als bindende factor. De door de komst van Lidl naar Ekenäs uitgebroken prijsoorlog helpt momenteel ook een handje mee om de traditierijke krant overeind te houden.

De grootgrutters vechten hun strijd uit via paginagrote advertenties in kleur. Zoals bij de overige elf Zweeds-Finse kranten zal het aantal abonnees er echter op termijn waarschijnlijk niet groter op worden, erkent hoofdredacteur Olle Spring, die echter hoopt dat ook de Finstaligen het blad trouw zullen blijven. „Verreweg de meeste Finnen kunnen zonder meer Zweeds lezen.”