BLOEDBAD – De gevolgen van de aardbeving in Japan leidden gisteren wereldwijd tot een bloedbad op de effectenbeurzen. De angst voor een nucleaire ramp zette beleggers massaal aan tot verkopen. Eigenlijk speelde alleen de dreiging van nucleaire straling een rol, niet zozeer de feitelijke omstandigheden. In Tokio was het slagveld het grootst. De Nikkei-index verloor in een paniekerig verlopen handelssessie bijna 11 procent van zijn waarde, waarmee de beurs het op twee na zwaarste verlies in de geschiedenis van de Japanse beurs en de grootste smak sinds oktober 2008 noteerde, toen beleggers vluchtten als gevolg van de financiële crisis. De verliezen liepen op door de continue stroom berichten over explosies en branden in kerncentrales en toenemende radioactiviteit in Tokio. Vanmorgen steeg de Nikkei voor het eerst sinds twee dagen weer, met 6 procent. De markt is dus erg beweeglijk en onvoorspelbaar.

AEX – Ook in Europa en de Verenigde Staten gingen de beurzen gisteren zwaar onderuit. De AEX in Amsterdam leverde 2,3 procent in, de DAX in Frankfurt kachelde 3,2 procent achteruit. De paniek sloeg ook over naar Wall Street, waar de Dow-Jonesindex in de eerste handelsuren bijna 2 procent verloor. De rampspoed in Japan komt boven op de zorgen over de onrust in de Arabische wereld. Als de dreiging van nucleaire straling snel afneemt, kunnen de koersen weer opkrabbelen, menen analisten.

ZONNE-ENERGIE – Beleggers die nog iets durven, zoeken hun heil voorlopig in duurzame energie. Zij verwachten dat de ontwikkeling van zonne-energie een vlucht neemt door de opgelaaide angst voor kernernergie. De aandelen van het Duitse Solarworld werden gisteren ruim 30 procent meer waard.

LIQUIDITEITEN – De Bank of Japan (BoJ) pompte maandag en gisteren biljoenen yens in het financiële systeem, om te voorkomen dat banken niet meer voldoende liquiditeiten, zeg maar kasmiddelen, zouden hebben. In tijden van crises zijn banken terughoudend om elkaar kredieten te verstrekken en dat kan ertoe leiden dat sommige die geld nodig hebben, in problemen raken. Omdat de rente al op ongeveer 0 procent staat, is er op dat front geen ruimte meer om iets extra’s te doen.

INJECTIES – De overheid op haar beurt kondigde opnieuw een injectie aan, van 3500 miljard yen (31 miljard euro), om de bedrijvigheid en daarmee de economische groei te stimuleren. Het is echter de vraag of die drastische ingreep, zeker voor de korte termijn, een effectieve is. Voorlopig heeft het stilvallen van het openbare leven in ieder geval meer impact. Zo konden mensen bijvoorbeeld simpelweg niet op hun werk komen doordat treinen en metro’s niet rijden en de elektriciteit in grote delen van Japan is uitgevallen.

VERTROUWEN – Ontwikkelde landen zoals Japan kunnen doorgaans een natuurramp redelijk absorberen. Een periode van wederopbouw is zelfs goed voor de groei van het bruto binnenlands product van een getroffen land. Maar de vraag is hoeveel vertrouwen Japanse ondernemers, investeerders en consumenten nog hebben. Gebrek aan vertrouwen betekent dat zij de hand op de knip houden. Het effect van de drastische injecties blijkt gering en het zou dus wel eens kunnen dat de bedrijfsinvesteringen en de consumpties veel langer beperkt blijven dan verwacht.

OMVANG – De omvang van de schade is nog niet te overzien, voorlopige berekeningen houden het op 150 miljard dollar.