„Muziek doet iemand uit zijn schulp kruipen”
Muziektherapie heeft in de fontein van Eleos een vaste plek in de groepsbehandeling van cliënten. Rinske Oldenhuis (37) is al ruim twaalf jaar muziektherapeut. Ze volgde daarvoor een speciale hbo-opleiding met een mix van psychologie en muziekvakken. „Ik probeer bij patiënten nieuw gedrag aan te leren door samen muziek te maken. Iemand kan het probleem hebben dat hij zich altijd terugtrekt. Door muziek te maken leert hij zich letterlijk en figuurlijk te laten horen in een groep. Het kan ook zijn dat hij juist erg druk is en moet leren waar zijn grenzen liggen. Spelenderwijs kunnen patiënten oefenen met nieuw gedrag en daardoor nieuwe ervaringen opdoen.”
Muziek maakt iemand kwetsbaar, is Oldenhuis’ stellige overtuiging. „Muziek komt heel dichtbij je. Ze roept ontroering of andere emoties op en doet iemand uit zijn schulp kruipen. Ze is de taal van de ziel, van de emotie. Ze is ook altijd sterk persoonlijk gekleurd. Het is niet altijd een uiting van boosheid als iemand stevige muziek maakt of ernaar luistert.”
Oldenhuis merkt in de praktijk dat patiënten erg moeten wennen aan de muziektherapie. „Ze moeten een drempel over, hun schroom afschudden. Gaandeweg merken ze echter dat het fijn is om zich te laten horen en voelen ze zich steeds vrijer, ook als er anderen bij zijn.”
De muziektherapie zorgt soms voor verrassingen, zegt Oldenhuis. „Zo was er een patiënt bij wie de muziek een gevoelige snaar raakte, herinneringen opriep en hem in huilen deed uitbarsten. Tot die tijd had de man juist altijd erg veel moeite gehad om te huilen, om zijn verdriet te uiten.”
Muziek kan een sterke ervaring oproepen en meer losmaken dan wanneer iemand zijn probleem in woorden zou moeten vangen, meent Oldenhuis. „Ze kan ook angst oproepen doordat iemand door de muziek wordt herinnerd aan nare gebeurtenissen. Soms kan de muziek te veel oproepen. Dan is het belangrijk om voldoende structuur en veiligheid te bieden.”
De muziektherapeut kan zich voorstellen dat haar behandelmethode op buitenstaanders soft of zweverig overkomt. „Negatieve opmerkingen over mijn bezigheidstherapie zijn geen uitzondering. Ik kan dat ook wel begrijpen. Gasten echter, die af en toe kunnen meedoen, zeggen na afloop dat ze verbaasd staan over de impact van muziek op henzelf.”
Wat doet het met Oldenhuis om dagelijks met menselijk leed te worden geconfronteerd? „Ik kan geraakt zijn door verdriet van anderen, vooral als er iets van herkenning is uit mijn eigen situatie. Thuis probeer ik genoeg leuke, ontspannende activiteiten te doen. Ik heb geleerd om op een goede manier moeilijke situaties los te laten. Uiteindelijk ben niet degene die het leed kan oplossen. Het is bijzonder om samen met patiënten van Eleos bij ingrijpende vragen verbondenheid met God te ervaren.”
Dit is het derde deel in een serie over de fontein, kliniek van Eleos in Bosch en Duin.