Een nieuwe wet bepaalt dat vluchtelingen die niet in aanmerking komen voor een verblijfsstatus in ons land –en dus volgens de regels illegaal zijn– voortaan strafbaar zijn. Eerder begon Kerk in Actie samen met Inlia een handtekeningenactie tegen dit wetsvoorstel. Inmiddels zijn er 10.300 handtekeningen binnen.

Directeur John van Tilborg van Inlia: „De wet is niet alleen overbodig, wij zijn er ook van overtuigd dat hij juist een averechts effect zal hebben. Uit vrees zullen ‘illegalen’ juist ieder contact met instanties en hulpverleners zo veel mogelijk vermijden en dus op straat gaan rondzwerven. De regel ”Eens een illegaal, altijd een illegaal” zal zorgen voor een toename van illegaliteit, met alle gevolgen van dien.” Er wordt volgens Van Tilborg met het voorgestelde beleid „een weg afgesneden om ooit nog een legale status te bereiken.”

Minister Leers (Immigratie en Asiel) heeft vorige week in antwoord op Kamervragen van de SP geschreven dat hij onverkort de plannen wil doorzetten. „Het kabinet gaat inzetten op strafbaarstelling van illegaliteit met als primair doel het voorkomen en bestrijden van illegale immigratie en verblijf. De handhaving hiervan zal zich vooral richten op criminele en overlastgevende personen die in Nederland geen rechtmatig verblijf (meer) hebben, met het oogmerk hen zo snel mogelijk het land uit te zetten.”

Zijn visie op de strafbaarstelling van illegaal verblijf zal Leers aan de Tweede Kamer toezenden in reactie op een zogenaamde illegalenschatting waaraan het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum op dit moment werkt. Leers verwacht zijn visie voor de zomer toe te zenden. Strafbaarstelling van illegaal verblijf betekent volgens de minister niet dat „vreemdelingen na verloop van tijd niet in aanmerking zouden kunnen komen voor rechtmatig verblijf in Nederland in bijzondere omstandigheden. Uitgangspunt blijft echter dat illegaal verblijf niet het voorportaal is van legaal verblijf.”

Inliadirecteur Van Tilborg denkt dat door de inzet van kerken de afgelopen jaren „duizenden vluchtelingen” alsnog terecht een verblijfsvergunning kregen. „Omdat bleek dat er toch dingen over het hoofd waren gezien.” Die hulp van kerkleden wordt door de nieuwe wet strafbaar, al heeft Leers gezegd dat mensen die barmhartigheid aan vreemdelingen betonen voorlopig niet hoeven te vrezen voor vervolging door de Nederlandse justitie. „Het klopt niet wat Leers zegt. Als illegaal verblijf een strafbaar feit wordt, kan iedereen die hulp verleent op basis van de huidige wetgeving al worden vervolgd voor medeplichtigheid aan het plegen van een misdrijf op grond van het huidige Wetboek van Strafrecht.”

Leers meent dat noodopvang niet alleen onwenselijk, maar ook onnodig is, op grond van het huidige beleid.

Op 21 maart houdt Kerk in Actie in Utrecht een voorlichtingsdag over het actuele asielbeleid. Jan van der Kolk, voorzitter van de projectgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken, is de dagvoorzitter.

Een van de betrokkenen bij de dag is Geesje Werkman van Kerk in Actie. Zij is het niet eens met de koers van minister Leers. „We zien dat minister Leers op Europees niveau steun probeert te krijgen voor voorstellen voor het veel strengere Nederlandse asielbeleid.” Bijvoorbeeld wat betreft gezinsmigratie. „Terwijl alle onderzoeken uitwijzen dat iemand in gezinsverband juist snéller integreert.”

In Utrecht wordt ook besproken wat kerken in de toekomst nog wel kunnen doen, zegt Werkman. „We zouden kunnen kijken in hoeverre we als plaatselijke kerken hierin iets kunnen betekenen. In het middaggedeelte willen we ons bezinnen op creatieve manieren om voor vluchtelingen en asielzoekers in Nederland op te komen.”