Onderzoek vuurwerkramp gaat op laag pitje door
Het is de vraag of de oorzaak van de vuurwerkramp op 13 mei 2000 in Enschede ooit wordt achterhaald nu politie en justitie hebben besloten geen volledig nieuw onderzoek te starten. Het Openbaar Ministerie (OM) in Almelo lichtte het besluit dinsdag toe nadat bekend was geworden dat het OM in Arnhem geen cassatie instelt bij de Hoge Raad tegen de vrijspraak van André de V. (Vries).
Het gerechtshof in Arnhem sprak de 35–jarige man uit Enschede twee weken geleden vrij van brandstichting op het terrein van het Enschedese vuurwerkbedrijf S.E. Fireworks. Door de daarop volgende ontploffing van de fabriek werd een woonwijk weggevaagd, verloren 22 mensen het leven en raakten er honderden gewond. De rechtbank in Almelo had De V. in augustus tot vijftien jaar celstraf veroordeeld.
Volgens het OM in Almelo, het Tolteam (het politieteam dat de oorzaak van de vuurwerkramp onderzoekt) en de leiding van de politieregio Twente zijn er „onder de huidige omstandigheden onvoldoende aanknopingspunten voor zinnig verder onderzoek”. Zij menen dat er grondig en volledig onderzoek is verricht en dat alle beschikbare aanwijzingen intensief en zorgvuldig zijn uitgerechercheerd.
Met de vrijspraak van De V. kwam de vraag naar de oorzaak van de vuurwerkramp weer volledig open te liggen. Hoewel er geen nieuw grootscheeps onderzoek komt, wordt het dossier van de vuurwerkramp niet gesloten. Vijf rechercheurs blijven zich bezighouden met het natrekken van tips.
De Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp Enschede is teleurgesteld. „Wij willen een toelichting van justitie en het Tolteam waarom er geen nieuw onderzoek wordt gedaan. Voor slachtoffers is dit moeilijk te verdragen”, aldus voorzitter G. Bijvank.
Het OM in Arnhem is na grondige bestudering van het arrest van het hof tot de conclusie gekomen dat de vrijspraak van De V. „in cassatie niet met succes kan worden aangevochten”. De Hoge Raad kijkt alleen nog naar de juridische aspecten van een arrest, de zaak wordt niet opnieuw feitelijk bekeken.
Advocaat A. Moszkowicz vindt dat het hof „een wijze beslissing” heeft genomen. De V. gaat een schadeclaim van enkele honderdduizenden euro’s indienen, omdat hij onterecht bijna 2,5 jaar heeft vastgezeten. De raadsman meent dat zijn cliënt meer moet krijgen dan de standaardvergoeding die geldt voor het ten onrechte achter slot en grendel zitten.
De dwangmiddelen die op De V. zijn toegepast, en de ondervragingen door een undercoveragent in een huis van bewaring rechtvaardigen een hogere schadevergoeding, vindt Moszkowicz. Justitie hanteert een vergoeding van 95 euro voor elke dag dat iemand ten onrechte in verzekering heeft doorgebracht op een politiebureau. Voor het huis van bewaring ligt dat bedrag op 70 euro per dag.
Verder heeft het OM in Almelo besloten de rijksrecherche geen onderzoek te laten doen naar eventueel strafbaar gedrag van twee rechercheurs van de politie Twente. J. Paalman en C. de Roy van Zuydewijn waren tot medio 2001 betrokken bij het onderzoek naar de vuurwerkramp en hadden daar veel kritiek op.
Wel heeft het OM de korpschef van de politieregio Twente geadviseerd een intern onderzoek te doen. De wijze waarop de twee rechercheurs hun kritiek naar buiten hebben gebracht en de publiciteit hebben gezocht, verhoudt zich niet met de normen die gelden voor een politiefunctionaris, aldus het OM.
Volgens een woordvoerder van de politie Twente heeft de korpleiding het advies in beraad. De advocaat van de twee, J. Peters, betreurt de aansporing tot een „geïsoleerd” onderzoek binnen het korps. Verder noemt hij het „de wereld op zijn kop is dat Paalman en De Roy van Zuydewijn verantwoordelijk worden gesteld voor handelen van het OM”. Volgens hem heeft het OM de bevindingen van zijn cliënten naar buiten gebracht in plaats van andersom.
De twee rechercheurs verklaarden voor het hof in Arnhem dat de politie met een tunnelvisie had gerechercheerd en zich te veel had vastgebeten in De V. Ook was er volgens hen gesold met bewijsmateriaal. Advocaat–generaal A. Welschen deed hun beweringen af als „absurde verzinsels”.
G. Meijers, advocaat van S.E. Fireworks–directeur Willie Pater, vond die kwalificatie reden om de twee rechercheurs te vervolgen wegens meineed. Omdat het OM dit naliet, deed Meijers zelf aangifte. De Arnhemse hoofdofficier R. Daverschot heeft de zaak in onderzoek.