Dit staat in het disndagmiddag verschenen rapport ”Trouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland” van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).

Een belangrijke oorzaak van het ”trouwen over de grens” is de kloof tussen jongens en meisjes in de Turkse en Marokkaanse gemeenschap in Nederland. Ze hebben geen positief beeld van elkaar, concludeert Erna Hooghiemstra, die vandaag op de SCP-publicatie promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam.

De meisjes werken serieus aan hun toekomst en volgen bijvoorbeeld een studie, terwijl jongens veel vrijer leven en zich meer interesseren voor het vrouwelijk schoon. Zij willen later echter wel een gezin en een vrouw die nog maagd is. Meisjes zijn in hun ogen te verwend en te vrij, terwijl jongens als onbetrouwbaar en hypocriet te boek staan. Zo hopen meisjes dan ook dat ze in hun thuisland een goed opgeleide partner vinden en richten jongens zich meer op echtgenotes die aan het traditionele beeld voldoen.

Hoewel de jongeren tegenwoordig vrijer zijn in hun partnerkeuze dan vroeger, is de invloed van de familie nog altijd erg groot. Dit is deels een gevolg van het traditionele taboe op vrije omgang tussen jongens en meisjes, waardoor eventuele partners elkaar nauwelijks kunnen leren kennen, concludeert onderzoekster Hooghiemstra.

De populariteit van dit ”trouwen over de grens” heeft tot gevolg dat Turkse en Marokkaanse kinderen steeds vaker opgroeien in een gezin waarvan de ene ouder ook is opgegroeid in Nederland, terwijl de ander op volwassen leeftijd naar Nederland is gekomen. Dit betekent dat de laatste partner pas aan het begin staat van een inburgeringsproces. De integratie van het gezin in de Nederlandse samenleving wordt hierdoor bemoeilijkt, stelt de SCP-onderzoeker.

Een andere reden om te trouwen met iemand uit het land van herkomst, is het economische motief. Een huwelijk is een van de weinige mogelijkheden om uit de slechte omstandigheden in hun land te komen. „Het aanbod van huwelijkspartners is erg groot”, legt Hooghiemstra uit.

Of hierdoor ook veel schijnhuwelijken voorkomen, kan ze niet zeggen. Families zijn echter wel steeds voorzichtiger om zomaar iemand uit het thuisland te halen en ook jongeren voelen er weinig voor om als ’vliegend paspoort’ te fungeren.

Huwelijken komen vooral tot stand als de banden tussen de familie hier en de familie daar goed en intens zijn. Bij gebrek aan geschikte huwelijkspartners in Nederland wordt de hechte band met het land van herkomst gebruikt om ook daar rond te kijken voor een partner. Anders dan verwacht is aan de immigratie vanuit Turkije en Marokko door deze ontwikkeling geen einde gekomen nadat de meeste gezinnen in Nederland waren herenigd.

In 2001 kwamen circa 11.000 Turkse en Marokkaanse migranten naar Nederland. Ruim de helft daarvan (rond de 6500) bestond uit huwelijksmigranten. Van hen was 54 procent vrouw. De kinderen uit een huwelijk met een partner uit het vaderland vormen geen derde generatie, „maar meer een anderhalf-generatie”, aldus Hooghiemstra.

De jongens en meisjes uit beide groepen hebben veel met elkaar gemeen, zo blijkt uit het SCP-onderzoek. Ongehuwd samenwonen wijst het gros van hen af. Het merendeel wil per se trouwen met een moslim. In de toekomst zijn er wel meer huwelijken met islamitische partners van andere herkomst te verwachten. Jongeren blijken namelijk een groter belang te hechten aan een partner van gelijke religie, dan van gelijke herkomst.

Het kabinet-Balkenende heeft verscherpte maatregelen afgekondigd om de huwelijksimmigratie in te perken. Dit is een idee dat oorspronkelijk afkomstig is van Pim Fortuyn.