VVD’ers gooien eigen kieslijst Eerste Kamer overhoop
De verkiezing van de Eerste Kamer, maandag door alle 764 Provinciale-Statenleden, kent vooral voor de VVD een verrassende uitslag. Door voorkeurstemmen tuimelde een aantal oudgedienden van een verkiesbare plaats. Hun zetel wordt ingenomen door kandidaten die in de regio populair zijn.
De bekendste VVD’er die het niet haalde, is oud-Defensie-minister Van Eekelen, nu nog vice-voorzitter van de Senaat. Hij stond op een verkiesbare zevende plaats, maar moet zijn zetel aan de Limburgse fiscalist Biermans laten. Volgens het bekende VVD-statenlid Van Rey uit Limburg hebben de voorkeurstemmen te maken met onvrede over een oververtegenwoordiging van kandidaten uit de Randstad.
Verrassingen deden zich verder voor bij CDA en LPF. Het CDA sleepte via een lijstverbinding met ChristenUnie en SGP een extra restzetel binnen. De LPF leek twee zetels te halen, maar dat aantal werd onverwacht gehalveerd. Mogelijk hebben enkele LPF’ers hun stem uitgebracht op de Onafhankelijks Senaatsfractie (OSF), een verband van regionale partijen. Die partij behield de zetel die ze al had.
De coalitie van CDA, VVD en D66 heeft zoals verwacht een stevige meerderheid in de Eerste Kamer. Samen bezitten de drie partijen 41 van de 75 zetels. Het CDA is met 23 zetels verreweg de grootste partij. De VVD heeft vijftien zetels, D66 drie. Grootste oppositiepartij is de PvdA met negentien zetels. GroenLinks heeft er vijf, de SP vier en LPF en OSF dus allebei één.
De ChristenUnie-fractie werd, zoals verwacht, gehalveerd: van vier naar twee. De SGP behield de twee zetels. Opmerkelijk genoeg stemde in Noord-Brabant een CDA-statenlid op de SGP. Het is niet bekend of hij daarmee een bewuste keus maakte of dat het om een vergissing gaat. Overigens raakte in Overijssel een SP-statenlid tijdens het stemmen zo verward dat zijn stem ongeldig moest worden verklaard.
De opmerkelijkste nieuwe toetreder tot de Eerste Kamer is LPF’er Hessing, tot vandaag staatssecretaris van Binnenlandse Zaken. Namens de VVD maakt oud-minister Hermans (paars II, Onderwijs) zijn opwachting. Schrijfster Anja Meulenbelt wordt senator voor de SP. Bij GroenLinks en D66 treden twee oud-partijvoorzitters aan: Mirjam de Rijk en Gerard Schouw. De zetel van de OSF wordt niet ingenomen door lijsttrekker Zinken maar door kandidaat Ten Hoeve van de Fryske Nasjonale Partij.
Namens de ChristenUnie maakt E. van Middelkoop, tot vorig jaar lid van de Tweede Kamer, zijn rentree aan het Binnenhof. Hij vormt een duo met zittend senator E. Schuurman. Bij de SGP verandert niets: de kamerleden G. Holdijk en G. van den Berg blijven op hun post.
De ChristenUnie ziet door de teleurstellende uitslag van de Provinciale-Statenverkiezingen maar liefst drie senatoren vertrekken. Het gaat om J. P. de Vries (oud-hoofdredacteur van het ND), C. van Bruchem (werkzaam bij het Landbouw-Economisch Instituut en ex-wethouder) en L. C. Groen, burgemeester van Bunschoten.
Opvallende vertrekkers zijn verder kamervoorzitter Braks (CDA), VVD-coryfee Ginjaar, GroenLinks-fractieleider De Boer en SP’er Van Vugt, die te boek stond als de jongste senator uit de geschiedenis. De nieuwe Eerste Kamer treedt op 10 juni aan. Zij kiest dan voor het eerst via vrije verkiezingen haar nieuwe voorzitter. Naar verwachting wordt dat opnieuw een CDA’er.
