Als dat niet gebeurt, zal er niets veranderen aan de gesloten cultuur binnen Defensie die soms vijandig uitpakt. Dat was de teneur in de boodschap die deskundigen, (oud-)militairen en andere betrokkenen bij Defensie woensdag tijdens een gesprek met de Tweede Kamer neerlegden. Aanleiding was een rapport over wangedrag op de officiersopleidingen zoals de KMA in Breda en het KIM in Den Helder.

De vorige minister van Defensie, Eimert van Middelkoop, had vorig jaar maatregelen beloofd. Maar de Kamer vraagt zich af wat er precies moet gebeuren om misstanden tegen te gaan en hoe die het beste aan te pakken. De fracties nemen de kwestie hoog op, omdat het om de toekomstige militaire leiders gaat. Ze vrezen dat discriminatie, intimidatie en geweld blijven voortduren als juist daar niets verandert. Ook heeft Defensie het diversiteitsbeleid opgeheven, wat enkele miljoenen bespaart.

Alle genodigden wezen op het belang van goed leiderschap. Maar door beknotting van de opleiding wordt volgens vakbonden minder aandacht besteed aan ethiek en omgangsvormen, terwijl de krijgsmacht drijft op leidinggevenden. „Iedereen met strepen of sterren is een leider en verantwoordelijk voor de omgang binnen hun groep’, zei een militair die op de KMA zelf te maken kreeg met geweld, discriminatie en buitensluiting van de groep. De „lijdensweg” duurde voort, ook al had hij die aangekaart bij elf personen, tot zeer hoog. Niemand deed volgens hem iets om de eigen positie niet in gevaar te brengen.

Voorzitter Anne Lay van het vrouwennetwerk van Defensie zei dat er meer geluisterd wordt naar klachten maar dat een commandant zelf een besluit neemt. Een extern orgaan kan een oplossing zijn. Maar eigenlijk was er maar één antwoord, zei een vroegere baas van een officiersopleiding. „Een schorsing is niet genoeg. Iemand die structureel wangedrag vertoont, kan niet geschikt zijn als officier en moet van de opleiding af”, zei hij.