„Splitsing België zal complexer zijn dan huidige formatie”
BRUSSEL (ANP) – België breekt donderdag het wereldrecord regeringsvorming, dat met 248 dagen op naam van Irak stond. Politicoloog Dave Sinardet, hoogleraar aan de Vrije Universiteit van Brussel en de Universiteit van Antwerpen, legt uit waarom het zo moeilijk is om in zijn land een kabinet tot stand te brengen.
Wat is precies het probleem in België?
„De verkiezingen zijn bij ons zo georganiseerd dat Vlamingen alleen op een Vlaamse partij kunnen stemmen en Walen op een Franstalige. Dat leidt vanzelf tot een opbod tussen de gemeenschappen. Eigenlijk zijn er twee regionale verkiezingen, waarna er één regering gevormd moet worden. Bij de laatste verkiezingen haalde de Vlaams-nationalistische N-VA een grote overwinning. Dat is een separatistische partij, die uiteindelijk een splitsing van België wil. Er is bovendien sprake van een links-rechts-tegenstelling. Historisch gezien stemt Vlaanderen doorgaans centrumrechts en Wallonië centrumlinks. De N-VA zou je rechtsliberaal kunnen noemen. In Wallonië is de socialistische PS de grootste, een partij die nog wat linkser is dan geestverwante partijen elders.”
In het verleden lukte het de Belgische partijen wel om tot een akkoord te komen.
„Ook toen waren er problemen. In de jaren ‘80 hebben we een hele reeks regeringen achter elkaar gehad. In die tijd was de vraag niet: hoe krijgen we een kabinet, maar: hoe houden we het op de been. Maar het is waar dat de extremen nu erg ver uit elkaar liggen.”
Ziet u het toch nog lukken?
„De toekomst ziet er niet supergoed uit. De stelling van de N-VA is dat België niet werkt. Als ze een akkoord sluiten, bewijzen ze in feite hun eigen ongelijk. Ik zeg niet dat de partij uit is op een verrottingsproces, maar dat de N-VA de grootste is, maakt het wel extra moeilijk. Misschien kan er een noodregering gevormd worden zonder de N-VA, maar daarvoor zie ik voorlopig in Vlaanderen geen steun. Dat zou kunnen veranderen onder druk van de financiële markten. Nieuwe verkiezingen zijn een reëel scenario, maar ze zullen ook geen oplossing brengen. Volgens de peilingen leveren ze ongeveer dezelfde uitslag op.”
Is de splitsing van België een mogelijkheid?
„Vergeleken met het splitsen van het land is de huidige formatie een wandeling in het park. Splitsing zal vele malen complexer zijn. Je zit dan met de verdeling van de staatsschuld, maar vooral met de vraag: wat doen we met Brussel? Ik zie vooralsnog aan Vlaamse kant geen meerderheid om Brussel los te laten. Sommige buurlanden zullen het ook niet prettig vinden als België gesplitst wordt. Dat zou een precedent vormen voor separatistische bewegingen.”
Durft u een voorspelling te doen?
„Nee. Volgens mijn berekening wordt het wereldrecord van Irak overigens pas op 30 maart gebroken. Dat land kreeg na 248 dagen een regeerakkoord, maar pas na 289 dagen een nieuwe regering. Maar ook dat record gaat België zeker halen.”