Natuurkundigen, onder wie de Britse kosmoloog Stephen Hawking, zijn al jaren op zoek naar zo’n ”theorie van alles”. Ze gaan ervan uit dat het heelal wiskundig symmetrisch te beschrijven is.

Gleiser veegt er in zijn boek echter de vloer mee aan. Hoewel hij er vroeger ook een aanhanger van was, heeft het inzicht dat het heelal juist asymmetrisch is, hem ertoe gebracht om af te zien van het zoeken naar een theorie van alles.

Hij grijpt terug op Plato, die stelde dat symmetrie in de werkelijkheid onmogelijk is. Met tal van voorbeelden illustreert hij de asymmetrie in de natuur. Zo kent ieder materiedeeltje een antimateriedeeltje, heeft elk elektron een positron. Verrassend genoeg komt in het heelal bijna geen antimaterie voor.

Ook de levende natuur blijkt vaak een voorkeur te hebben voor asymmetrie, en dat is een groot raadsel voor de wetenschap.

In zijn pittig geschreven boek betoont Gleiser zich dan wel een dwarse denker binnen de wetenschap, de grondtoon die bij hem doorklinkt is dezelfde: God is dood. Zijn evolutionistische visie steekt hij evenmin onder stoelen of banken.

Gleiser komt ten slotte niet verder dan de constatering dat de mensheid door een uniek toeval is ontstaan en eenzaam is in een verder dood heelal. Dat de almachtige God de mens op een leefbare aarde heeft geschapen, blijft bij Gleiser volledig buiten beeld.

Een scheurtje in de rand van de schepping. Over de betekenis van leven in een onvolmaakt heelal, Marcelo Gleiser; uitg. Paradigma, Amsterdam, 2010; ISBN 078 90 4996 022 3; € 19,95.