Leendert van Wezel: Luyken en Lucado als schatgravers
Heerlijk is dat, even niets te doen en alle tijd om je boekenkast nog eens na te lopen. Wandelen door een schatkamer. Hé, dat is waar ook! Ik pak een boek uit de kast dat ik jaren geleden gelezen heb. Even bladeren, even proeven van de tekst, even het verhaal weer opsnuiven. Een goede herinnering, ik zet het boek weer terug. Lloyd Jones, Packer, Yancey, en hé, wat is dat? Achter een paar andere boeken ligt een klein boekje, agendaformaat, zonder titel, zonder omslag. Het komt me niet bekend voor. Ik sla het open. Oud-Nederlandse druk. ”Jezus en de ziel. Een geestelijke spiegel. Bestaande uit veertigh aanghenaeme en stigtelijke zinnebeelden.” Jan Luyken. Nu herken ik het. Ik heb het eerlijk gezegd nog nooit gelezen, maar nu wekt het mijn nieuwsgierigheid. Eerste druk 1714. Ik neem het boekje mee en ga er eens lekker voor zitten.
Al na een paar bladzijdes besef ik dat ik een schat heb opgegraven. Onverwacht. Veertig korte hoofdstukken die de lezer met een gedicht, een Bijbeltekst en een pentekening verschillende momenten uit het geloofsleven laten zien. De ziel die onrustig op zoek gaat, die besef heeft van eigen tekort, die Jezus ontdekt als zijn Verlosser. Korte hoofdstukken, behalve het laatste: ”Van ’t eeuwig Vaderland en deszelfs vreugde.”
Vandaag las ik een dagboekje van Max Lucado. Een hedendaagse Amerikaanse evangelist. Ik was verrast, want ik had een negatief vooroordeel over Amerikaanse evangelisten, zonder ze gelezen te hebben. Prachtig! Luyken en Lucado. Drie eeuwen verschil. Verschil van toon, van stijl, van invalshoek. Maar allebei: schatgravers! Zoals Bonhoeffer en á Brakel, Packer en de Puriteinen. Augustinus en Aalders.
Ik heb Luyken jarenlang over het hoofd gezien. En ik merk ook dat in onze gezindte sommige schatgravers al bij voorbaat over en weer worden gediskwalificeerd. De een pruimt Spurgeon niet, de ander moet van Lucado niks hebben… Jammer eigenlijk. Natuurlijk: de echte Bron lezen blijft het beste. Maar juist eens een keer een boek lezen van een schatgraver waarover je misschien wel een negatief vooroordeel hebt kan zo verrijkend zijn. Het kan ons nog meer inzicht geven in de ongelofelijke breedte, diepte, veelzijdigheid, genade en grootheid van onze God. Welke schatgraver past eigenlijk niet in uw straatje maar hebt u nog niet gelezen? Over welke schatgraver hebt u klakkeloos het oordeel van een ander overgenomen? De naam die u nu te binnen schiet zou wel eens een verrassende schrijver kunnen zijn. Veel leesplezier!
