Genadeslag
Op een dag krijgt Samuël de genadeslag. We lezen daarvan in 1 Samuël 8. Je ziet het tafereel helemaal voor je. Enkele aanzienlijke vertegenwoordigers uit het volk komen naar Samuël om met hem te overleggen. Het zijn gelouterde bestuurders. Knappe koppen, gevormd in de weerbarstige praktijk. Ze voelen zich niet echt op hun gemak bij de profeet en beklemtonen dat ze voluit principieel willen handelen. Geen misverstand daarover.
Maar ze willen wel kwijt dat het zo niet langer meer kan. De verwachting, het idealisme was groot, maar het kwam niet uit. Op de oude voet doorgaan, leidt tot ongelukken. We moeten oog hebben voor de harde praktijk en ons aanpassen aan de realiteit. Is het niet het beste dat wij gaan handelen als de volken rondom ons en dat wij voor ons een koning kiezen in plaats van een priester en een richter? Feitelijk geven deze mannen aan, zoals dr. W. Aalders bij dit Bijbelgedeelte opmerkt: „Laat het geloof nog slechts privézaak zijn. Voor volk en staat gelden andere wetten.”
Voor volk en staat gelden andere wetten. Geloof is iets voor in het hart en achter het tuinhekje. Het is een opvatting die ook vandaag veelvuldig te horen is. Uitgesproken door seculieren, maar ook door christenen. Openlijk wordt gespeculeerd of bijna gehoopt op het einde van confessionele politiek.
Het is wat dat betreft snel gegaan onder het christelijk volksdeel. Artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis (NGB) was al veel langer in het mausoleum bijgezet. Maar dat er openlijk onder christenen wordt getwijfeld aan het bestaansrecht van christelijke politiek is van recenter datum. Het begon met de vraag of overheidsmacht en christelijk geloof niet principieel met elkaar strijden. Stefan Paas en Ad de Bruijne kunnen als wegbereiders voor deze revolutie worden genoemd.
En voor we het wisten, zat christelijke politiek in het verdachtenbankje. Het moet anders en breder. Confessionele politiek, waarbij het dienen van God in het publieke leven centraal staat, kan niet meer. Voor volk en staat gelden andere wetten. Artikel 36 NGB is slechts een kerkelijk document. Iets voor in het hart en achter de kerkdeur. Met Luther zouden we kunnen zeggen: „Het vat is gebroken, de soep is eruit weggelopen, wij moeten de scherven er maar achteraan gooien.”
Wat een stuitende geringschatting van onze belijdenisgeschriften! In een sprankelende lezing wees dr. J. van Eck er onlangs op dat onder meer de Nederlandse, de Franse, de Schotse en de Helvetische geloofsbelijdenissen zijn opgesteld met het oog op een politieke context. Ze zijn niet opgesteld om in de kerk te lezen, maar op rijksdagen. En als dat niet lukte, bedacht men een andere manier om de geloofsbelijdenis onder de aandacht van de autoriteiten te brengen. De NGB werd zelfs met een begeleidende brief erbij over de muur van de citadel van Doornik gegooid. Guido de Brès als een 16e-eeuwse Bert Dorenbos!
Hoe zouden wij, SGP, VGS, RMU en dergelijke, vandaag zo’n actie van De Brès bekijken? Waarschijnlijk hoofdschuddend. Wat een onbesuisde actie. Moet je nu de problemen opzoeken? Wees toch blij als je wat ruimte houdt voor jezelf. Je hoeft toch niet altijd het achterste van je tong te laten zien? De Brès, als u niet uitkijkt, kost dit soort acties u nog eens de kop!
Guido de Brès kon echter niet zwijgen. De staat moest een christelijke (gereformeerde) staat zijn en de overheid moest de invloed van valse godsdiensten in het publieke leven de pas afsnijden. Dr. A. A. van Ruler schreef hierover enkele decennia geleden: „Tegenwoordig willen christenen dat niet meer. En onze bloedeloze staat in het Westen is er ook niet meer in geïnteresseerd. Het hele christendom is een zouteloos zaakje geworden. Maar vroeg of laat wordt dat zonder enige twijfel weer anders. Dan worden wij weer geroepen, de goede belijdenis niet op Palmzondag in de kerk alleen, maar ook voor Pontius Pilatus af te leggen. En dat met gevaar voor eigen leven.”
Ach, leefde Van Ruler nog maar, dan hadden we niet met al die na-apers te doen.
De auteur is beleidsmedewerker voor de SGP-fractie in de Tweede Kamer. Reageren aan scribent? gedachtegoed@refdag.nl