Oskam heeft een idee ontwikkeld om telers hun fruit onder betere werkomstandigheden, sneller, geluidsarm en zonder stankoverlast te laten oogsten. De fruitteler, dik veertig jaar actief in het vak, kwam drie jaar geleden op het idee, toen hij na een regenperiode voor de zoveelste keer diepe sporen in de paden van zijn 10 hectare grote boomgaard trok. „Ik dacht: Dit moet anders kunnen.” Twee jaar lang heeft de teler aan zijn vinding gesleuteld. „Als je een idee hebt, laat het je niet meer los, hè?”

Het concept is eenvoudig. Het systeem bestaat uit een draaiende band van Deltex-draden -„waslijndraad”- van 80 centimeter breed en 100, 150 of 200 meter lang. Een fruitteler rolt de plukband tussen de rijen fruitbomen in zijn boomgaard af van een grote haspel, die op een elektrisch aangedreven karretje is geplaatst. Om de 15 tot 20 meter ondersteunen lichte, metalen buizen de lopende band.

De bandoogstmachine transporteert de appels op een hoogte van 90 centimeter -„aanrechthoogte”- soepel naar de kop van de boomgaard. „Met zo’n werkhoogte hoeven plukkers niet steeds te bukken om hun geplukte fruit in de kist te leggen”, licht Oskam toe. Aan het eind van de band legt een automatische kistenvuller het fruit in voorraadkisten. De retourband draait het hetzelfde traject 30 centimeter lager terug. Boven heen, onder terug.

De plukband is opgebouwd uit 27 Deltex-draden op een onderlinge afstand van 3 centimeter. Op iedere 75 centimeter houdt een dwarslat van flexibele kunststof de draden op hun plaats. Het karretje met draaiende reuzenspoel -een oprolunit- trekt de draden strak en houdt deze onder spanning. Doordat de spoel in het midden iets dunner is gemaakt, wordt de spanning op de buitenste draden een klein beetje groter. „Daardoor hebben appels altijd de neiging van buiten naar binnen te rollen.”

De lopende band is moeiteloos uit te breiden van 50, 100, 150 tot 200 meter. Veel tijd kost het niet om de band te installeren. „Tien minuten voor 200 meter.” Het verplaatsen van het machinepark van de ene naar de andere rij vergt een klein kwartier.

De fruitteler heeft voor zijn uitvinding de innovatieprijs van de provincie Utrecht in de wacht gesleept en octrooi op zijn vinding aangevraagd. En dat is verleend. „Ik wil voorkomen dat iemand het concept met enkele kleine aanpassingen nabouwt.” Om zijn systeem verder te perfectioneren is de Utrechter in zee gegaan met Burg’s Machinefabriek in het Zuid-Bevelandse Oostdijk. „Ideeën die van anderen komen, zijn altijd voor 10 tot 20 procent klaar”, vertelt directeur Arjan van Burg. „Het traject na het ontstaan van een idee kost altijd nog eens 80 procent.”

De fruitteler en de machinebouwer brengen het systeem -met enkele technische aanpassingen- gezamenlijk op de markt. De komende weken staan verschillende shows gepland: vrijdag in het Noord-Hollandse Zwaag, 29 mei in Biddinghuizen, 12 juni in Werkhoven. Ook vanuit Engeland, Frankrijk, België en Duitsland is interesse getoond.

De voordelen van het apparaat zijn groot. De opbrengst per plukker ligt een stuk hoger. „Medewerkers kunnen met deze constructie 30 tot 35 procent meer fruit plukken”, heeft Oskam becijferd. „Ze hoeven niet steeds weer te bukken. Een werknemer plukt gemiddeld 175 kilo per uur. Met dit systeem stijgt dat naar 275 kilo. Dat is 100 kilo per plukker meer.”

Doordat de arbeidsomstandigheden aanzienlijk verbeteren, verwacht de uitvinder gemakkelijker personeel te kunnen vinden. „Dat is tegenwoordig niet eenvoudig. Ergonomisch betekent dit een grote vooruitgang”, zegt Oskam. Van Burg van Burg’s Machinefabriek valt hem bij. „Als jij zo’n apparaat hebt, wil ik alleen nog bij jou werken.”

De band is niet alleen geschikt voor appels. Voor peren hebben de ontwerpers een band ontwikkeld met dichter bij elkaar geplaatste draden. „Het steeltje geeft soms problemen.” Maar ook doosjes aardbeien laten zich eenvoudigweg over de fruitplukband transporteren.

De aanschafkosten per transportband schommelen rond de 35.000 tot 40.000 euro, iets meer dan de gangbare systemen. Toch verwachten Oskam en Van Burg dat het systeem aanslaat. „We denken dit jaar zeker drie stuks te verkopen.” Per jaar kan Burg’s Machinebouw een aantal series van tien exemplaren bouwen.

Hoeveel belangstelling de sector uiteindelijk zal hebben, durven de twee niet in te schatten. „Fruittelers kijken altijd eerst even de kat uit de boom. Bovendien staan de resultaten in de sector onder druk. Daar staat tegenover dat een teler het systeem in zeker vier jaar heeft terugverdiend.”