Op de dag van de vierde beëdiging van de Wit-Russische leider Aleksandr Loekasjenko staat zijn tegenkandidaat Vital Rimasjevski nog steeds onder huisarrest. De leider van de Christendemocratische Partij (BCD) wordt beschuldigd van opruiing en het organiseren van massaprotesten.

Na de verkiezingen op 19 december werd hij gearresteerd, maar kort na de jaarwisseling weer vrijgelaten. Hij staat echter nog steeds onder verdenking. Mocht het ooit tot een proces komen, dan kan hij worden veroordeeld tot een straf van vijf tot vijftien jaar.

En Rimasjevski is niet de enige. Vicevoorzitter Pavel Sjevjarinets, tevens bureauleider van Rimasjevski, zit nog steeds in de gevangenis, vertelt de presidentskandidaat via zijn woordvoerster. „Datzelfde geldt voor Anastasia Palazjanka, een van de oprichtsters van onze partij. Ook Dzimicier Dasjkevitsj van de jongerenorganisatie wordt nog vastgehouden.”

In totaal werden de afgelopen maand zo’n vijftig leidende mensen uit de BCD door de KGB meegenomen om te worden ondervraagd.

De sfeer in de Wit-Russische hoofdstad Minsk is „vijandig”, zegt Rimasjevski. „Iedereen is bang en staat onder druk. Tegelijk zie je ook solidariteit onder de oppositie en grote steun voor hen.”

Stelt de KGB zich tegenover een christelijke partij nog anders op dan tegenover niet-religieuze partijen?

„Jazeker. De autoriteiten houden de BCD scherp in de gaten. Vooral omdat de partij in haar ideeën en activiteiten wordt gesteund door alle christelijke kerken in Wit-Rusland.

Als we dat vergelijken met de Beweging voor Vrijheid van Aleksandr Milinkevitsj of het Wit-Russische Volksfront, is er een groot verschil. Zij hebben inmiddels nauwelijks meer met enige druk te maken. Wij wel.”

Is deze intimidatie gebruikelijk in Wit-Rusland of komt dit alleen voor in verkiezingstijden?

„Voor de verkiezingen was het beter. Hoewel we dezelfde intimidatie ervoeren rond onze oprichtingscongressen in 2009 en 2010. Door tegenwerking van de regering is de BCD nog altijd niet officieel geregistreerd als politieke partij.”

Op uw internetpagina spreekt u in Engelstalige persberichten heel open over alle intimidatie. Is dat wel veilig?

„Het is eigenlijk vrij normaal om dat te doen. Dezelfde berichten staan er in het Wit-Russisch op.”

U schrijft dat sommige kandidaten na hun verhoor een verklaring van geheimhouding moesten ondertekenen. Maar door deze persberichten wordt die vertrouwelijkheid doorbroken en maken deze partijleden zich toch extra kwetsbaar?

„Inderdaad doorbreken we de geheimhouding. Maar dat schijnen de autoriteiten wel te accepteren.”

U sprak over solidariteit onder de doorgaans sterk verdeelde oppositie. Is er achter de schermen enig contact tussen de diverse groepen?

„Er zijn enkele gezamenlijke initiatieven. De BCD bijvoorbeeld was de initiatiefnemer in het vormen van een coördinatiegroep voor de oppositie.”

Vanuit West-Europa wordt de Wit-Russische oppositie vaak opgeroepen meer eenheid te tonen. Zal dat vanaf nu verbeteren, denkt u?

„Daar wordt dus aan gewerkt. Maar men moet ook niet vergeten dat buitenlandse bemoeienis werkelijke eenheid onder de oppositie ook voorkomt en de verdeeldheid dus in stand houdt.”

De Europese Unie bezint zich nog op een strategie tegen Wit-Rusland. Wat hoopt u vanuit Brussel?

„Wij hopen dat de EU strak vasthoudt aan de beginselen van mensenrechten en gelijke behandeling voor alle oppositiegroepen. Wij hopen dat de EU ons ook zal steunen nu wij door de grotere Russische invloed het gevaar lopen onze onafhankelijkheid te verliezen. Wij zien toekomst voor Wit-Rusland als vrij en democratisch Europees land.”

www.bchd.info