Ook verdiepen steeds meer particulieren zich weer hijgerig in vastgoedobligaties en -cv’s, zonder de prospectus te bestuderen. Dit ondanks de zwendel en de tegenvallers bij vastgoedaanbieders zoals Golden Sun Resorts, Palm Invest, Royal Dubai, Lemmens en Bouwhuis. Want niemand is zo hardleers als een belegger. Schotel hem hoge winstcijfers voor, vertel over een unieke financiële innovatie, beloof hem garantie, en hij gaat voor de bijl. Keer op keer. Met alle gevolgen van dien.

Beleggen lijkt puur een kwestie van risico en winst. Maar elk financieel product heeft een verborgen dimensie. Dat geheime aspect houdt in dat je bijsluiters, prospectussen en voorwaarden moet doornemen, dat je de waardeontwikkeling en de risico’s moet bijhouden, het product misschien ooit wegens persoonlijke of marktontwikkelingen moet vervangen of dat je erover moet klagen of procederen omdat de aanbieder niet doet wat hij in de folder beloofde. Dat kost tijd, geld, moeite, ergernis en wat al niet meer. Daaraan denken mensen bijna nooit wanneer ze op een aanbieding vallen en hun portemonnee trekken.

Alles bij elkaar kost geld ongelooflijk veel tijd. Stel dat een doorsneevolwassene wekelijks één uurtje bezig is met producten vergelijken, het doorspitten van onbegrijpelijke productbeschrijvingen, aandelenkoersen volgen, beursberichten bijhouden, inventariseren, wakker liggen van koersontwikkelingen, dubben over aan- of verkopen, zich ergeren, klagen of rechtszaken voeren, of overspannen raken wegens verliezen of oplichting. Dan hebben we het al over zo’n 650 miljoen uren financiële tobberijen per jaar, evenveel tijd als 350.000 fulltimearbeidsplaatsen.

Dat zou ons landsbestuur moeten aansporen om burgers te beschermen tegen tijdverlies door geld. Bijvoorbeeld door riskante constructies te verbieden. Door de geldbranche de wet voor te schrijven, in plaats van andersom. En door mensen te helpen met overzicht, zoals het onlangs geopende pensioenregister doet. Op www.mijnpensioenoverzicht.nl ziet u, na inloggen met uw DigiD, hoeveel u in totaal heeft opgebouwd aan werknemerspensioenen plus AOW. Zoiets zou er ook moeten komen voor levensverzekeringen, spaar- en beleggingstegoeden.

Geld kost tijd, en tijd is geld. Stel u daarom bij elk geldproduct de vragen: Begrijp ik de aanbieding volkomen? Begrijp ik de totale kosten per jaar en op termijn? Begrijp ik het risico? Beslaat de productinformatie hooguit een A4’tje? Kan ik eenvoudig van het product af? Bij minimaal één nee gaat het product u te veel tijd (lees: geld) kosten en moet u er niet aan beginnen.

Hoe minder u snapt van een product, des te groter de kans dat er onverwachte dingen met uw geld gebeuren. Neem slechts risico dat u moeiteloos kunt dragen.

Erica Verdegaal is econoom en freelancejournalist.