Harinck: Signatuur VU biedt juist vrijheid
AMSTERDAM – De christelijke signatuur behoedt de Vrije Universiteit voor dwang en uitsluiting en creëert academische vrijheid. De traditie heeft de VU veel te bieden.
Dat schrijft prof. dr. G. Harinck, hoogleraar geschiedenis van het neocalvinisme, in het universiteitsblad Ad Valvas in een reactie op het pleidooi van VU-wetenschapsfilosoof Radder om de christelijke signatuur van de universiteit op te heffen omdat een groot deel van studenten en medewerkers geen christen is.
Volgens Harinck zorgt de signatuur ervoor dat niemand wordt uitgesloten. Mensen die religie als gave van God zien, hebben aan de VU gelijk recht naast degenen die menen dat wetenschap louter op de rede is gebaseerd. „Relatief veel moslims kiezen voor de VU – waar anders krijgen ze de ruimte voor een debat over hun religieuze moeite met de evolutie? Bedenk eens dat de VU, anders dan bijvoorbeeld de UvA, gebedsruimten voor moslims inruimt. Ik denk dat ze deze vrijheid niet aan de rede danken, maar aan de christelijke signatuur van de VU.”
De christelijke traditie heeft de VU volgens Harinck veel te bieden, ook als een groot deel van de populatie geen christen is. Hij wijst erop „dat de VU als een van de weinige Nederlandse universiteiten de theologie handhaaft, juist omdat ze de scheiding tussen religie en wetenschap verwerpt.”
Is Radder zelf niet bezig met uitsluiting „als hij een traditie wil afschaffen omwille van de meerderheid?” vraagt Harinck zich af. „Op grond van dergelijke argumentatie staan wereldwijd democratie en etnische of levensbeschouwelijke pluriformiteit onder druk. Als je een traditie zo bejegent, moet bijvoorbeeld de universiteit van Oxford haar christelijke motto afschaffen en moet uit ons staatsbestel het middeleeuwse begrip Staten- Generaal verdwijnen.”
Interessanter lijkt Harinck „de vraag hoe we de VU-traditie relevant kunnen houden. Traditie heeft waarde, ook zonder meerderheidssteun. Ze stelt de geschiedenis present en is ons cultureel DNA. De VU-geschiedenis heeft veel te bieden: ze kent zwarte bladzijden die ons bij de les van vrijheid houden, maar biedt ook grootse pogingen om die vrijheid te realiseren. De VU staat op de schouders van reuzen inzake bezinning op christelijke wetenschap en op standpunten à la Radder. Die positie noopt eerder tot reflectie op dan tot uitsluiting van die traditie.”