Duvalier stal miljoenen van straatarm Haïti
PORT-AU-PRINCE (ANP) – De dinsdag aangehouden Jean-Claude Duvalier, alias Baby Doc, volgde in 1971 zijn vader François Duvalier (Papa Doc) op als dictator van Haïti. Hij erfde een bizar schrikbewind, in stand gehouden door de terreur van milities en bendes die Tonton Macoutes werden genoemd (naar een mythische figuur Oom Jutezak).
In de tweede helft van de jaren zeventig liberaliseerde Baby Doc het regime vooral onder druk van de toenmalige Amerikaanse president Jimmy Carter. Die ‘Haïtiaanse lente’ duurde maar even, want vooral na het huwelijk van Duvalier met Michèle Bennett in 1980 nam de corruptie weer toe en plunderde het echtpaar naar verluidt de staatskas.
Een klein deel van het geld, 6,2 miljoen dollar, staat op Zwitserse rekeningen. Dat geld werd in 2007 op last van een rechter in Genève bevroren, maar begin 2010 bepaalde de Zwitserse justitie dat het geld terug moet naar de Duvaliers. De misdaden waarmee de herkomst van het geld in verband wordt gebracht, zijn verjaard, meenden de Zwitserse magistraten.
Duvalier werd op 9 juli 1951 geboren in Port-au-Prince. Hij kreeg zijn opleiding bij de jezuïeten en ging daarna rechten studeren. Die studie moest hij echter afbreken, toen zijn vader ernstig ziek werd. Papa Doc stierf op 21 april 1971 en zijn zoon, pas 19 jaar oud, werd president.
Baby Doc bleek net zo handig als zijn vader in de aanpak van zijn directe omgeving, om te voorkomen dat personen of groepen te veel macht naar zich toe trokken. In 1980 trouwde Duvalier met Bennett. Zij werd een invloedrijk figuur en nam vaak de leiding van kabinetszittingen. Ze werd echter vooral bekend door haar spilzieke manier van winkelen.
De rijkdom van de Duvaliers en de Bennetts wekten de woede van de straatarme Haïtiaanse bevolking. Een bezoek in 1983 van paus Johannes Paulus II, die pleitte voor een eerlijker verdeling van macht en rijkdom, versterkte de onrust. Aids was toen een plaag geworden in het land en er waren nijpende voedseltekorten.
In 1985 kwam de onvrede tot een uitbarsting. Zuid-Haïti werd het toneel van massademonstraties en plunderingen. De VS, die het schrikbewind van de Duvaliers tot dan toe hadden gedoogd, trokken hun handen af van Baby Doc. Onder internationale druk legde Baby Doc in februari 1986 zijn functie neer en vluchtte met zijn echtgenote naar Frankrijk. Ze scheidden in 1990.