Ook burgemeester IJssels heeft het over de paniekerige toestand van zestien jaar geleden. „Het water staat nu zo’n 3 meter boven NAP, in 1995 was dat 4,70 meter. Het gebied Buiten de Waterpoort stond toen helemaal onder water. Maar pas op: het water staat aan de overkant nu ook tot aan de dijk. De Merwede is hier makkelijk een kilometer breed.”

De burgemeester van Gorinchem fungeerde zaterdagmorgen als reisleider op de veerboot waarmee een groep hoogwaardigheidsbekleders, onder wie staatssecretaris Atsma van Infrastructuur en Milieu, een vaartocht maakte door het hoogwatergebied rond Gorinchem. IJssels voelt zich ondanks het hoge water en de verwachte stijging veel geruster dan in 1995. „Er is sindsdien flink in de dijken geïnvesteerd en er is veel meer ruimte voor waterberging.”

IJssels, die destijds een deel van Gorinchem moest evacueren, vertelt over de plannen die in het kader van het project Ruimte voor de Rivier worden uitgevoerd. Zo worden de uiterwaarden bij het Gorkumse industrieterrein afgegraven.

De boot passeert Mercon. Jaap den Ouden, samen met de familie Lubbers eigenaar van het staalconcern, vertelt dat zijn bedrijf op de laagste plek van Gorinchem ligt. „Kijk, die ijzeren balken daar lopen helemaal om ons terrein heen; een extra waterkering van 60 centimeter. Daarachter staan de pompen. Voor als het water er toch overheen komt.” De fabriekseigenaar is bepaald niet onder de indruk van het natuurgeweld. „Ik vind het niet echt indrukwekkend. Ook niet angstaanjagend. Zo is de rivier. Het hoort erbij. Je moet ermee leren leven.”

Desondanks oogt de Merwede imposant. Vele honderden meters breed; sterke stroming, grijs en grauw onder het betrekkende zwerk. Met vuilwitte schuimkoppen als de veerboot passeert. Toppen van boompjes en rietpluimen pieken aarzelend boven het water uit. Ganzen, meeuwen en meerkoeten bevolken de spaarzame groenstrookjes die nog niet overspoeld zijn.

Burgemeester Breuer van Werkendam vertelt over de plannen om de dijken van de Noordwaard in haar gemeente op drie plekken door te steken. Een gebied met een oppervlakte van 4450 hectare, grenzend aan de Biesbosch, loopt dan in de toekomst onder water. Het zorgt bij dreigende calamiteiten voor een daling van 30 centimeter van de Merwede. „Ik ga dit jaar afspraken maken met de bewoners over zaken zoals evacuatie. Het project wordt nu ineens actueel, ja.”

De boot draait en ploegt tegen de stroom in naar Woudrichem en kasteel Loevestein. Het slot is compleet van de wereld afgesneden. Prachtige plaatjes voor de meegereisde fotografen en cameraploegen. Staatssecretaris Atsma staat buiten in de aanwakkerende wind en regen de pers te woord. „We mogen geen tijd verspillen. We moeten Nederland voor de komende generaties beschermen tegen het water.”