„Tabaksindustrie beïnvloedt rookbeleid”
MAASTRICHT (ANP) – Nederland is een van de grootste rookwarenproducenten ter wereld. Die industrie beïnvloedt de politieke besluitvorming op „bijzonder vruchtbare wijze”. „Toen het nieuwe CDA-VVD-kabinet aantrad met Edith Schippers als minister van Volksgezondheid, hebben lobbyisten van de tabaksindustrie waarschijnlijk de champagnekurken laten knallen.”
Dat zegt bijzonder hoogleraar tabaksontmoediging Marc Willemsen vrijdag in zijn intreerede aan de Universiteit Maastricht. Volgens Willemsen waait er in Nederland altijd een tegenwind, als het gaat om tabaksontmoediging, terwijl het in Nederland in vergelijking met landen als Groot-Brittannië en Canada niet goed gaat op dat gebied. „Met het nieuwe kabinet lijkt de tegenwind aangewakkerd tot een heuse storm, windkracht 10”, aldus Willemsen, die verwijst naar een toespraak van Schippers. Zij verklaarde zich daarin tegenstander van bijvoorbeeld foto’s van kapotte longen op een pakje sigaretten.
Willemsen, die ook bij het expertisecentrum voor tabaksontmoediging Stivoro werkt, stelt dat roken de Nederlandse staat jaarlijks 2,4 miljard euro kost aan ziektekosten van rokers. „Een schadepost van deze omvang kan geen enkele samenleving zich permitteren.” Daarentegen ontvangt de overheid elk jaar 1,8 miljard euro aan tabaksaccijns. „Er wordt geen cent van dat bedrag rechtstreeks besteed aan het verminderen van het leed dat tabaksverslaving veroorzaakt. Dat is een perverse situatie die op den duur onhoudbaar is”, benadrukt de hoogleraar.
De tabaksindustrie heeft volgens Willemsen „strategische connecties”. „Nederland heeft zich verbonden aan een internationaal verdrag, dat onder meer voorschrijft dat de overheid niet met de tabaksindustrie dient te communiceren over tabaksbeleid. En als die contacten toch noodzakelijk zijn, dient dat openbaar te worden gemaakt. Maar dat lijkt in Nederland een taboe waarnaar meer onderzoek moet worden gedaan”, vindt de hoogleraar.
Willemsen pleit voor harde campagnes, die laten zien wat roken in het lichaam aanricht. Ook wil hij een hogere tabaksaccijns en een minder prominente plek voor rookwaren in winkels. „Stel dat er een product op de markt zou komen dat mensen ernstig ziek zou maken en dat dit product in de supermarkt zou liggen? Dat zou volstrekt ondenkbaar zijn. Maar tabak is precies dat product en desondanks volstrekt legaal.”