De vertrekkende regering krijgt er daarmee een belangrijke taak bij. De stap is vooral bedoeld om de internationale financiële markten te sussen, die vinden dat het stuurloze België orde op zaken moet stellen.

De koning vroeg premier Yves Leterme formeel de begroting 2011 „voor te bereiden”. Het tekort zou minder moeten worden dan de 4,1 procent die eerder met de Europese Commissie was overeengekomen.

Onlangs was in regeringskringen al te horen dat een tekort onder de 4 procent haalbaar is door enkele meevallers. Met crisisbeheer wil België het vertrouwen van de markten terugwinnen.

Sommige Belgische media zien de uitkomst van het overleg tussen koning en premier als „een handigheid” van Leterme. Hij kondigde al aan te willen besparen. Het verzoek van de koning is een krachtig argument dat het in de hand houden van de begroting onder de „lopende zaken” valt waarmee een demissionair kabinet zich mag bezighouden.

In de wet zijn de bevoegdheden van een dergelijke regering niet duidelijk omschreven. Fundamentele hervormingen daarentegen kunnen alleen door een volwaardige regering worden doorgevoerd.

De grootste Belgische partij, de Vlaams-nationalistische N-VA, verklaarde zich zondag bereid vanuit de oppositie de demissionaire regering te steunen bij de begroting voor dit jaar. Ook de N-VA wil aanvallen van speculanten voorkomen, want die kunnen het land tientallen miljoenen euro’s extra kosten.

Het besluit van de koning komt op een moment dat de vorming van een nieuwe regering verder lijkt dan ooit. Bijna zeven maanden na de verkiezingen is er nog steeds geen oplossing voor de politieke impasse.

Albert II had maandag bemiddelaar Johan Vande Lanotte willen ontvangen, die in opdracht van de koning de vorming van een regering onderzoekt. Maar Vande Lanotte gaat pas dinsdag in de namiddag naar de vorst. Het bezoek werd uitgesteld omdat de moeder van Vande Lanotte ziek is.

Na een gesprek met Vande Lanotte kan de koning duidelijk maken hoe het verder moet. De bemiddelaar probeerde ruim twee maanden lang zeven partijen op één lijn te brengen, maar hij vroeg vorige week van zijn opdracht te worden verlost.

De koning ging niet in op het verzoek van de sociaaldemocratische senator. De koning kan het ontslag alsnog inwilligen, maar hij kan de ervaren politicus ook vragen het nog een keer te proberen. De meeste partijen willen dat Vande Lanotte verdergaat. Volgens Belgische media heeft Vande Lanotte maandag een urenlang gesprek gehad met de twee hoofdrolspelers in de formatie, Bart De Wever van de N-VA en Elio Di Rupo van de PS (Franstalige socialisten). De uitkomst ervan is niet bekend.

De N-VA en de Vlaamse christendemocraten blokkeerden vorige week een hervatting van de onderhandelingen. Zij waren het niet eens met de compromisvoorstellen van Vande Lanotte over de door hen gewenste staatshervorming. Zij willen dat Vlaanderen meer financiële verantwoordelijkheid en bevoegdheden krijgt.

België zat maandag 211 dagen na de verkiezingen nog steeds zonder nieuwe regering. Het land brak zaterdag het Europese record, dat op naam stond van Nederland (208 dagen in 1977). Op 30 maart kan het wereldrecord van Irak (289 dagen) worden afgepakt.