De ETA (Euskadi ta Askatasuna, Baskenland en Vrijheid) is een van huis uit ultralinkse en ultranationalistische splintergroep die met geweld Baskenland wil afscheiden van Spanje. Meer dan veertig jaar na de eerste aanslagen en na herhaaldelijk door de Franse en Spaanse politie te zijn uitgedund, lijkt het vuur van de ETA te doven. De verklaring stelt dat het nieuwe bestand moet leiden tot „een proces dat een duurzame oplossing biedt die het einde van de gewapende botsingen betekent”.

De Spaanse minister van Binnenlandse Zaken, Alfredo Pérez Rubalcaba, heeft al wat ETA-bestanden meegemaakt. Hij eiste maandag in een reactie „een onherroepelijk en definitief einde aan het geweld” van de ETA. Toch klonk de minister optimistischer dan bij eerdere bestanden. „Als u mij vraagt of dit me vandaag kalmer maakt, dan antwoord ik eerlijk gezegd: ja”.

De minister weet dat de ETA tegenwoordig beter is in het afkondigen van bestanden dan het plegen van aanslagen. In september nog kondigde de ETA aan „geen gewelddadige aanvallen” meer uit te voeren.

Spaanse media stelden maandag dat de regering in Madrid niet meer zo bang is dat de ETA nog steeds goed met geweld uit de voeten kan. Madrid is bezorgder dat er geen leiders meer bij de ETA zijn, die met gezag de beweging naar een vreedzaam akkoord kunnen voeren. De ETA zou nu mogelijk worden aangevoerd door twee vrouwen en een man die vrijwel onbekend zijn bij het kader. De drie zouden wel worden bijgestaan door wat veteranen die hen adviseren over een manier om gezag te laten gelden en naar een einde van de gewapende strijd te schuifelen.

Na tientallen arrestaties van belangrijke figuren van de beweging, alleen al vorig jaar meer dan dertig in Frankrijk en Spanje, lijkt de dreiging van geweld verder af te nemen. Pérez Rubalcaba noemde vorig jaar ETA-topfiguur Mikel Kabikoitz Carrera Sarobe „de laatste generaal van de ETA”, in een reactie op diens arrestatie in Frankrijk.

Daarnaast staat de beweging onder steeds grotere druk van partijen en groeperingen in Baskenland zelf die vinden dat de ETA’s politieke geweld echt niet meer kan. Zelfs de gematigd nationalistische politieke partij PNV, die Baskenland domineerde in de afgelopen decennia, moest na een verkiezingsnederlaag in 2009 de regionale regering aan de pro-Spaanse partijen overlaten.