Rond de jaarwisseling geven veel analisten en strategen bij banken hun visie op het komende jaar. Iedereen weet, ook de toekomstvoorspellers zelf, dat de ontwikkeling van de economie en de financiële markten moeilijk te voorspellen is. Een serieuze analyse van de factoren die van invloed zijn op de aandelenkoersen, de rente of de dollarkoers is mogelijk, maar de complexiteit is zo groot dat marktvorsers nogal eens de plank misslaan.

Toch is het opstellen van een beleggingsvisie zinvol. Beleggen is vooral een kwestie van slim omgaan met kansen en risico’s. Zonder een basisscenario met een consistent geheel van voorspellingen voor economische groei, inflatie, rente en koersontwikkelingen op de diverse financiële markten, worden de beleggingskeuzes al gauw een ratjetoe. Het volgen van losse koop- en verkooptips kan bijvoorbeeld meebrengen dat de portefeuille onbedoeld gevoelig wordt voor de renteontwikkeling of dat de resultaten te afhankelijk zijn van de ontwikkelingen in één regio. Een goede spreiding is, zo leert de beleggingstheorie, een goede manier om een hoger rendement te behalen zonder dat risico’s in de portefeuille hoeven te worden vergroot. Men zegt wel: „Diversification is the only free lunch.”

Het opstellen van ”het meest waarschijnlijke scenario” heeft echter alleen zin als daarbij ook alternatieve scenario’s worden geschetst. Zeg maar een reeks draaiboeken over de wijze waarop de beleggingsvisie moet worden bijgesteld als belangrijke factoren anders lopen dan voorzien. De turbulentie op de financiële markten in de afgelopen jaren heeft geleerd dat we vooral meer oog moeten hebben voor ontwikkelingen die onwaarschijnlijk zijn, maar die –als ze zich voordoen– grote invloed hebben.

Om u behulpzaam te zijn bij het opstellen van uw eigen alternatieve scenario’s ten aanzien van de veelal positieve beleggingsvisies van de banken, volgen vijf onwaarschijnlijke voorspellingen. De kans dat deze uitkomen is klein, maar als risico wordt gedefinieerd als ”kans maal impact”, kunt u ze beter wel scherp in het oog houden.

1. De opkomende markten vallen weg als motor van de wereldeconomie. In China en andere landen met sterke opwaartse druk op de prijzen grijpen de monetaire autoriteiten te laat in om de inflatie te beteugelen. Hierdoor worden zij gedwongen later extra hard op de rem te trappen. De afzwakking van de groei wordt versterkt door escalatie van het conflict tussen de Korea’s, dat grote instabiliteit in het Verre Oosten meebrengt.

2. Sterk stijgende grondstoffenprijzen leiden tot winsterosie bij ondernemingen. Door de zwakke consumptieve vraag in de westerse industrielanden zijn veel bedrijven niet in staat om de oplopende prijzen van olie, basismetalen en granen door te berekenen in de afzetprijzen.

3. Een sterke euro ondermijnt het toch al fragiele economisch herstel in Europa. De munt stijgt niet in waarde door een oplossing van de eigen problemen, maar doordat in de VS het Congres de regering tegenwerkt, waardoor deze er niet in slaagt het begrotingstekort terug te dringen. De dollarzwakte betekent vooral een sterke euro doordat China de koppeling van zijn munt met de dollar handhaaft.

4. De Mexicaanse griep groeit door een mutatie van het virus alsnog uit tot een pandemie. Meer nog dan het grote aantal slachtoffers leidt een daling van het consumentenvertrouwen tot een wereldwijde groeiafzwakking.

5. De eurozone splijt. De noordelijke landen willen na Griekenland en Ierland niet ook Spanje en Portugal steunen bij hun financieringsproblemen. De Zuid-Europese landen voeren een eigen munt in, die sterk in waarde daalt tegenover de heringevoerde D-mark en gulden. De export van de Noord-Europese landen zakt spectaculair in. In Zuid-Europa gebeurt hetzelfde met de particuliere consumptie. Europa zakt weg in een recessie.

Een heel gelukkig nieuwjaar toegewenst!

De auteur schrijft op freelancebasis over ontwikkelingen in de economie en op de financiële markten.