Steun voor nieuwe missie Afghanistan onzeker
DEN HAAG (ANP) – Als het aan het kabinet ligt, begint er half mei een nieuwe, driejarige missie van 545 man in het noorden van Afghanistan. Het doel is om in de provincie Kunduz en in Kabul agenten op te leiden. De Duitsers zorgen voor de veiligheid, maar ook worden er vier Nederlandse F-16’s gestationeerd. Het is nog niet duidelijk of er genoeg steun voor is in de Tweede Kamer.
De ministerraad had vrijdag in de eerste vergadering van het nieuwe jaar enkele uren nodig om een besluit te nemen over de politietrainingsmissie. De minderheidscoalitie van VVD en CDA heeft steun nodig van de oppositie, omdat gedoogpartij PVV tegen een missie is. De PvdA, de SP en de Partij voor de Dieren lieten vrijdag ook meteen weten het voorstel niet te zullen steunen. Ze zijn tegen de militaire inzet. Daarmee vallen al 71 van de 150 zetels weg.
Het is staatsrechtelijk niet nodig dat een regering de instemming krijgt van de Tweede Kamer om militairen uit te zenden. Maar in de praktijk is het wenselijk dat de Kamer instemt en wel zo breed mogelijk. De afgelopen jaren was dat bij missies ook het geval.
Voorafgaand aan een debat de komende maanden, zal de Kamer op verzoek van D66 en GroenLinks een hoorzitting houden. Daarin kunnen deskundigen hun zegje doen over de plannen. VVD, CDA en de SGP - in totaal 54 zetels - zijn positief over de plannen maar hebben ook nog vragen, vooral over de veiligheid. De Nederlanders gaan de vaardigheden met hun leerling-agenten ook in de dorpjes oefenen en begeleiden. Ook de politiebonden willen eerst helderheid over de veiligheid. Politiemensen kunnen in tegenstelling tot militairen niet worden verplicht tot een missie.
In Kunduz was het ooit rustig, maar is het geweld de afgelopen twee jaar enorm toegenomen. Er vielen de afgelopen jaren 26 doden van de ISAF-macht. In Uruzgan, waar Nederland tot augustus vorig jaar de leiding had, vielen de afgelopen jaren 63 doden.
D66 en GroenLinks hadden vorig voorjaar aangedrongen op een onderzoek naar de mogelijkheden van een trainingsmissie van de politie. Premier Mark Rutte verwijst telkens naar deze motie, die volgens hem in lijn is met het voorstel van het kabinet. Toch houden D66 en GroenLinks, met ieder tien zetels, hun kaarten nog tegen de borst. Om een definitieve meerderheid te krijgen, is ook nog de steun van de ChristenUnie (vijf zetels) nodig.
Rutte benadrukte vrijdag dat de missie een „wezenlijk andere” wordt dan de vorige missie in Uruzgan. Daar deden Nederlandse militairen ook actief mee aan operaties en offensieven. Daar is nu geen sprake van, zei de premier. Maar militaire bescherming is wel noodzakelijk, vindt hij. Hij verbaasde zich erover dat de PvdA daar nu anders over denkt dan vorig voorjaar, toen PvdA-leider Job Cohen militaire bijstand niet uitsloot.
Alleen als de Nederlanders zelf worden aangevallen, dan moeten ze volgens Rutte „uiteraard terugknokken”. De F-16’s zullen er vooral bermbommen opsporen en alleen in acute noodsituaties grondeenheden bijstaan, niet alleen Nederlanders maar ook andere ISAF-troepen of de Afghanen.
De kosten voor de missie bedragen naar verwachting bijna 470 miljoen euro, inclusief de afbouw tot in 2015. Het geld komt uit de HGIS, een potje op Buitenlandse Zaken waarin geld zit van meerdere ministeries voor internationale inzet.
