„Geloof en Max Havelaar zijn eenheid”
VELDHOVEN – „Met het indraaien van een spaarlampje komen we er niet. Het gaat niet om een enkele milieuvriendelijke actie. Er is een nieuwe levensstijl en een nieuw perspectief op de aarde en de naaste nodig.” Daarom gebruikt Martine Vonk voor duurzaam leven het begrip metanoia.
Dit zei Vonk –onder meer werkzaam aan de Vrije Universiteit in Amsterdam– gisteren in Veldhoven op de laatste dag van de winterconferentie voor leden van de christelijke studentenvereniging CSFR.
Een nieuwe levensstijl begint bij nadenken, stelde Vonk. „Wat heb je echt nodig? Wanneer ben je tevreden en wanneer kun je delen?” Het leven van een studiefinanciering is voor Vonk geen excuus. Nederlandse studenten zijn in vergelijking met mensen in veel andere landen „stinkend rijk.” „Maak bewust keuzes. Als jullie veel goedkope kleren willen, zet dat de markt in werking. En de armen en de natuur zijn daar de dupe van. We belijden dat we voorzichtig om moeten gaan met de schepping. Geloven in God en het kopen van Max Havelaarsinaasappels of biologische melk lijken echter te vaak twee verschillende kanten.”
Vonk raadde de studenten aan om te beginnen met één ding te veranderen. „Het kan je anders ontmoedigen. Beperk het gebruik van fossiele energie. Koop een katoenen broek of trui minder, want voor katoen wordt veel water gebruikt. Of eet een dag in de week geen vlees. Aan gemiddeld 30 gram per dag heb je voldoende.”
Haar eigen huis is bijna klimaatneutraal, vertelde Vonk. „We hebben een houtkachel uit Nederland, een eigen tuin en een boomgaard. Ons vlees en de seizoensgroenten halen we bij een boer. Bij de Albert Heijn kopen we alles fairtrade of van een ander keurmerk. Ik reis vaak met het openbaar vervoer, maar we hebben nog wel een auto.”
Net als de spreker van woensdag, prof. dr. E. Dijkgraaf, beklemtoonde Vonk dat christenen niet milieubewuster leven dan niet-christenen. Vonk benadrukte de persoonlijke verantwoordelijkheid van mensen.
Vonk raadde de studenten aan de publicaties van prof. Bob Goudzwaard te lezen. „Zijn boek ”Wegen van hoop in tijden van crisis” biedt naast behoorlijk veel achtergrondinformatie een weg van hoop om duurzaam te leven.”
Is de mens wel verantwoordelijk voor het klimaat, vroeg een student? Ja, zei Vonk overtuigd: „Vulkaanuitbarstingen of veranderingen in de zonnesterkte bepalen ook schommelingen in het klimaat. Maar neem alle broeikasgassen bij elkaar en dan wordt duidelijk dat de laatste 150 jaar het aantal gassen en de temperatuur exponentieel zijn gestegen. De mens is daarvoor verantwoordelijk.”
De wijzers van de milieuklok staan op vijf voor twaalf, zei Vonk. „Als de aarde 2 graden opwarmt, zal het klimaat ernstig worden ontregeld. We zijn nu al op 1,6. Binnen tien jaar moet echt de CO2-uitstoot afnemen.”
Aan de hand van de Bijbel liet Vonk zien hoe een nieuwe duurzame levensstijl mogelijk is. God is eigenaar van de aarde, niet de mens. De mens is een schepsel en heeft de natuur nodig. De Bijbel waarschuwt bovendien tegen hebberigheid en geldzucht als de wortel van alle kwaad.
Vonk leerde de les dat de aarde niet gered hoeft te worden. „Je kunt behoorlijk gefrustreerd zijn als je om je heen milieubederf en armoede ziet. Maar Jezus heeft niet alleen de mens, maar heel de kosmos al gered door het kruis. Hij vraagt ons naar Micha 6:8 om recht te doen, trouw te zijn en vol te houden en nederig de weg te gaan van je God.”
Inspiratie vindt Vonk in gemeenschappen als de Amerikaanse amish, die kernwaarden „diep doordenken” en vervolgens beschermen door grenzen te stellen. Ook de Bijbel is haar inspiratiebron. „De aarde wordt vernieuwd, zegt Petrus. Niet nieuw. Wat goed is op deze aarde, blijft. Dat motiveert mij enorm om goed voor deze aarde bezig te zijn.”
Ze adviseerde de studenten om inspirerende mensen op te zoeken. „Duurzaam leven is soms best frustrerend en niet zo leuk omdat het duurder is of meer tijd kost. Geef je geld op een goede manier uit. En bid voor je consumptiegedrag, net als voor je studie en je baan.”