Raam met ingebakken zonwering
Zonneschermen, screens, jaloezieën, lamellen. Mogelijkheden genoeg om zon en zomerhitte buiten te houden. Twee Eindhovense ingenieurs menen echter dat ruiten dat probleem zelf kunnen oplossen; en als toegift nog stroom leveren ook.
De meeste kantoorpanden slurpen energie. Veel glas is de norm, met hoge koel- en stookkosten als gevolg. Bovendien brandt de verlichting ook ’s zomers de hele dag, omdat de zonwering beeldschermen moet beschermen tegen fel daglicht.
Het Smart Energy Glass van de techneuten Teun Wagenaar en Casper van Oosten kan met direct zonlicht echter prima uit de voeten. De ruit dimt het in een handomdraai en zet het tegengehouden zonlicht om in elektriciteit.
De ruit kent drie standen. In de lichte stand stroomt het meeste daglicht gewoon binnen. De donkere stand laat 30 procent van het licht door en zet de rest om in elektriciteit. Stand drie gaat nog een stap verder en maakt de ruit diffuus, voor meer privacy of om scherpe spiegeling tegen te gaan.
In de zomer houdt de donkere stand warmte buiten, terwijl er in de winter met de lichte stand zo veel mogelijk licht binnenstroomt. Een druk op de knop van een afstandsbediening is voldoende om te schakelen tussen licht en donker.
Met een doorsneeruit laat Smart Energy Glass zich maar moeilijk vergelijken. Meer overeenkomsten zijn er met een lcd-scherm, waarin een dun laagje vloeistof tussen twee glasplaten het licht kan manipuleren. Onder invloed van een elektrische spanning laat het glas de lichtstraal door, of houdt hem juist tegen.
Smart Energy Glass bestaat uit dubbel glas, waarbij een van de twee glasplaten een coating heeft en alle intelligentie bevat, legt ontwikkelaar Wagenaar uit. In de verduisteringsstand vangt die glasplaat licht, waar het vervolgens door middel van weerkaatsing naar de zijkant reist. Daar zetten kleine zonnecellen het om in elektriciteit.
Het langdurige dimmen van licht levert meer energie op dan het systeem verbruikt. Teruglevering aan het elektriciteitsnet ligt dan voor de hand, maar is op dit moment nog geen optie. Wagenaar: „De bekabeling is een probleem, zeker bij renovatie. Waar in de gevel laat je al die draden?”
Inmiddels is de vinding het prototypetijdperk voorbij. In hun eigen bedrijfsruimte in Eindhoven zitten sinds kort slimme ramen, weliswaar van bescheiden afmeting (zie foto). Grotere glasplaten zijn technisch ook mogelijk, maar dat vraagt om forser machines dan nu in Eindhoven voorhanden zijn. Zodra die er zijn, kan het product de markt op.
Smart Energy Glass is op het eerste gezicht duurder dan normaal dubbel glas, maar dat is volgens Wagenaar maar schijn. „Bij grootschalige invoering schatten we de terugverdientijd op acht jaar.”
De winst zit hem vooral in het buiten houden van de zomerwarmte. Vandaar dat de twee techneuten zich in eerste instantie richten op kantoorpanden, waar het koelen van de werkruimten vaak een kostbare aangelegenheid is.