„Er zijn momenteel meer bedreigingen dan kansen voor de economische groei”, stelde ING-econoom Martin van Vliet dinsdag. „De onopgeloste crisissen maken van 2011 een onzeker jaar.”

Vooral de Europese schuldencrisis is een belangrijke bedreiging voor de economische groei. De storm lijkt de afgelopen weken wat geluwd, maar de markten maken zich volgens Van Vliet alweer op voor nog een onstuimig jaar. De kans is groot dat Portugal in de komende maanden een beroep moet doen op het Europese noodfonds, stelde hij. De vraag is vooral of Europa vervolgens kan voorkomen dat ook Spanje aan het noodinfuus moet.

„De schuldencrisis is nog niet voorbij en kan het economisch herstel laten stokken”, aldus Van Vliet. „Je mag verwachten dat politici daadkrachtig genoeg zijn om te zeggen: tot hier en niet verder. Maar de Europese leiders lijken te denken dat ze al genoeg hebben gedaan.”

De voortdurende onzekerheid over de euro kan het broze vertrouwen van consumenten en bedrijven aantasten, waarschuwde Van Vliet. Dat is een probleem, omdat juist komend jaar de consumenten en bedrijven het stokje moeten overnemen van de overheid als aanjager van de economie.

Verder van huis kan een handelsoorlog tussen China en de Verenigde Staten de economische groei frustreren. De Amerikanen dreigen de Chinezen met handelssancties als ze de waarde van hun eigen munt niet verder laten oplopen. China heeft de koers van de yuan eerder dit jaar wel vrijgelaten, maar tot grote stijgingen heeft dat nog niet geleid, stelde valutadeskundige Chris Turner onlangs vast.

Een handelsruzie tussen de twee grootste economieën is volgens hem ook een bedreiging voor Europa. De wereldhandel groeit dan minder hard, wat zeer nadelig is voor een open economie als die van Nederland. Daarnaast leiden sancties waarschijnlijk tot een lagere koers van de dollar ten opzichte van de euro, wat de export van de eurolanden verder schaadt. „Als het protectionisme toeslaat in de VS, kan de de koers van de euro oplopen tot 1,60 dollar”, voorspelde de valutastrateeg van ING. Momenteel koerst de euro rond een waarde van 1,30 dollar.

De economen wachten dan ook met spanning op de volgende stappen van de regeringsleiders. Turner denkt dat de politici de crises komend jaar niet uit de hand laten lopen. Voor Europa staat te veel op het spel om Spanje te laten vallen en China kiest in het conflict met de Amerikanen uiteindelijk eieren voor zijn geld, verwacht hij.

Van Vliet maakt zich echter zorgen om de afwachtende houding van Europese politici. Hij wil de nu zo groot lijkende onzekerheid echter niet overdrijven. „In 2007 wisten alle instanties juist zeker dat de wereldeconomie er heel sterk voor stond. Die zekerheid bleek achteraf gezien ook weinig waard.”