De Israëlische chef-staf, luitenant-generaal Gabi Ashkenazi, sprak afgelopen dinsdag van een „fragiele en explosieve” situatie. „Het afgelopen jaar zijn er 112 aanvallen uitgevoerd tegen Israëlische troepen en 60 terroristen zijn gedood”, aldus de legercommandant. Dinsdag raakte een 14-jarig meisje gewond door in het rond springende glasscherven toen een Qassamraket in de grond sloeg in kibboets Zikim ten zuiden van Ashkelon. Een volwassene moest eveneens naar een ziekenhuis worden afgevoerd. Volgens een bekendmaking van het leger werden de eerste drie dagen van deze week veertien projectielen op Israël afgevuurd. Een van de doelen van de Palestijnse strijders was de grensovergang Karni, waar Israël brandstof en cement levert aan de Gazastrook. De Israëlische luchtmacht voerde een vergeldingsaanval uit op een gebouw van de Hamas.

De legerwoordvoerder berekende dat sinds begin dit jaar circa 200 raketten en mortieren op Israël zijn afgeschoten; dat aantal is ruim dubbel zo hoog sinds Operatie Gegoten Lood plaatsvond. Het leger voerde deze operatie in december 2008 en januari 2009 uit om een einde te maken aan de raketaanvallen. De oorlog leverde Israël veel internationale kritiek op omdat er zeker duizend doden vielen –onder wie honderden burgers– en er zware verwoestingen werden aangericht.

De Israëlische afgezant bij de Verenigde Naties, ambassadeur Meron Reuben, diende deze week een klacht in bij de VN over de recente beschietingen door Hamas. Israël leek bijval te krijgen van de speciale VN-coördinator voor het Midden-Oosten, Robert Serry. Hij noemde de aanvallen met mortieren en raketten in de afgelopen dagen een schending van het internationale humanitair recht en een gevaar voor de burgers van Israël. Maar hij riep Israël ook op tot terughoudendheid en ervoor te zorgen dat burgers in de Gazastrook niet de dupe worden.

Het Egyptische ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelde de Israëlische acties. „Israël moet begrijpen dat deze aanvallen alleen maar leiden tot meer spanning en dat ze de negatieve gevoelens over Israël vergroten”, aldus zegsman Hossam Zaki.

De aanvallen van de afgelopen tijd waren vooral het werk van de Islamitische Jihad en de zogeheten Volksverzetscomités. De laatste dagen lijkt het er echter op dat ook Hamas zelf zich weer actief in de strijd werpt. De commentator van Ynet, Ron Ben-Yishai, schreef dat verschillende ontwikkelingen mogelijk bijdragen aan de koerswijziging van Hamas.

Zo denkt Ben-Yishai dat radicale groepen als de Islamitische Jihad en de Volksverzetscomités druk uitoefenen om actie te ondernemen tegen Israël. Ook zitten de weersomstandigheden mee. De strijders denken dat mist de kans verkleint dat ze worden uitgeschakeld door het Israëlische leger. Verder is het alweer twee jaar geleden dat Operatie Gegoten Lood plaatsvond: het afschrikkingseffect van die actie is kennelijk weggeëbd.

Bovendien is er onder de Hamasstrijders een groter zelfvertrouwen ontstaan door de verwerving van lasergeleide antitankraketten van het type Kornet. Op 6 december drong zo’n raket een Israëlische tank binnen. De inzittenden raakten wonderlijkerwijs niet gewond. Het leger liet deze week weten dat het de tanks bij de Gazastrook zal voorzien van een afweermechanisme.

Ondanks de escalatie lijkt de kans klein dat het weer tot een grote confrontatie komt. Beide partijen zien het belang van terughoudendheid in. Hamas is nog bezig zich te herstellen van de schade die het twee jaar geleden heeft geleden. De Israëliërs in de dorpen en steden bij de Gazastrook zitten niet te wachten op raketten uit Gaza. Maar niets is zeker. Of zoals een Israëlische legerfunctionaris het onlangs zei: „Zolang Hamas Gaza bestuurt, blijft een nieuwe oorlog een kwestie van tijd.”