Volgens Alterra zorgt klimaatverandering voor minder neerslag en meer verdamping van het rivierwater. Perioden met een lage afvoer van rivierwater zullen daardoor toenemen van ongeveer zeventig dagen in het gunstige geval tot meer dan honderd dagen in extremere omstandigheden. Bij laagwater ligt onder meer de scheepvaart stil, wat voor Nederland enorme economische schade veroorzaakt.

Alterra heeft klimaatscenario’s van het KNMI als uitgangspunt genomen voor berekeningen die doorlopen tot 2050. Bij een gematigde klimaatverandering neemt het aantal dagen met laagwater toe van 35 naar zeventig, aldus de onderzoekers. Maar als de klimaatverandering extremer wordt, zal het rivierwater bijna een derde van het jaar te laag staan voor de binnenvaart. Er is sprake van laagwater als er minder dan 1265 kubieke meter water per seconde bij Lobith het land binnenstroomt.

Alterra adviseert de Rijnstaten om in Zuid-Duitsland al stuwmeren en buffers aan te leggen die het rivierwater kunnen vasthouden. Dergelijke maatregelen worden ook al bestudeerd voor de berging van extreem hoogwater. Daardoor blijft de waterstand in de rivieren gelijkmatiger. Bij laagwater kunnen ook problemen ontstaan met de inname van drinkwater en met het koelen van energiecentrales, aldus het onderzoeksbureau.