Niet dat dat saai hoeft te zijn. Alleen al op smulweb.nl, een veelgeraadpleegde receptenpagina, vind je 356 oliebolrecepten, allemaal verschillend.

Maar of je nu een traditionele, hartige, tropische, rijkgevulde of Alkmaarse oliebol bakt, het blijft een vette oliehap die sommige mensen daarom angstvallig in een schuurtje bereiden, zich ondertussen vele malen voornemend dat zodra het babybad met beslag verwerkt en gegeten is, er hard gelijnd gaat worden. Voor de appelflap geldt ongeveer hetzelfde.

Maar er is meer. Een traditioneel Noordoost-Nederlands eindejaarsgerecht bijvoorbeeld, dat aanzienlijk minder calorieën bevat dan een oliebol en dat je kunt bakken zonder dat er een vette walm tot diep in het nieuwe jaar aan de muren blijft kleven. Je kunt er zelfs gezellig voor met je kinderen om de tafel gaan zitten en krijgt een verrukkelijk ruikend huis op de koop toe. Alles pleit dus voor Drentse knieperties, die ook wel door het leven gaan als knijpertjes, ijzerkoeken of simpelweg rollechies.

Knieperties lijken op Vegterse rolletjes, die je per doos in de supermarkt koopt en nogal eens aantreft in een ijscoupe. Maar zelfgemaakte zijn duizend keer lekkerder, zeggen de kenners. Dus gaan we dat maar eens proberen.

Allereerst heb je een speciaal ijzer nodig, geen wafelijzer, maar een speciaal koekijzer waarmee je een dotje beslag samenknijpt en verhit tot een flinterdunne koek. Vroeger ging het om zware gietijzeren apparaten die aan hun lange steel boven vuur verhit werden; echt mannenwerk dus. Veel families bezaten bovendien een eigen koekijzer, versierd met afbeeldingen van mensen, dieren, levensbomen of jaartallen.

Tegenwoordig kun je bij veel witgoedzaken een praktisch en vrouwvriendelijk apparaat met snoer kopen, om evengoed prachtige baksels mee te kniepen. Die van het merk Cloer schijnt prima te zijn; hij wordt erg heet, zodat bakken snel gaat, is niet al te duur (rond de 40 euro) en lekker zwaar, zodat je dunne koeken krijgt.

Dat is weer een voorwaarde voor het maken van mooie rolletjes. De traditie schrijft namelijk voor dat je op oudejaarsdag platte koeken eet en met nieuwjaar rolletjes. Want het afgelopen jaar heeft zich ontvouwen, terwijl het nieuwe nog is toegerold.

Rolletjes krijg je door de koeken gelijk uit het ijzer razendsnel om een stokje te rollen; binnen dertig seconden, want daarna zijn ze onverbiddelijk hard en onoprolbaar geworden.

Het beslag van bloem, suiker, eieren, roomboter en kaneel, verdund met heet water is snel klaar. En vooruit, dat scheutje citroenbrandewijn erbij kan vast niet veel kwaad. Het vloeibare mengsel is het beste met een dessertlepeltje tussen het ijzer te leggen, meldt het recept.

Zo’n deegplasje ziet er maar miezerig uit, maar flink knijpen levert een verrassend grote ronde koek op, die al na een halve minuut mooi bruin is. Het vergt enige stuurmanskunst om de slappe koek binnen dertig tellen op een plank te wippen (met de kaasschaaf) en vingertoppen rollen natuurlijk niet ongestraft een gloeiend baksel om een stokje, maar toch: het went. En het gaat snel! Na tien minuten hebben we al een aardige stapel rolletjes die steeds perfecter ogen en waar de kinderen gretig op aanvallen. Overigens is het voor hen evenveel eet- als spelmateriaal.

Al snel blijkt dat de aanduiding caloriearm nogal verraderlijk is: je blijft eten van deze koekjes. En als de lijn dan toch geen rol meer speelt: met slagroom gevulde rolletjes zijn ook niet te versmaden.

Ongelooflijk hoeveel knieperties je kunt halen uit één kan beslag: ruim 120. Vroeger vulden ze er dan ook een melkbus mee. Met de deksel er stevig op bleef alles gegarandeerd vers en krakerig. Misschien wat overdadig, maar je kunt rond oudjaar slechtere dingen doen met een melkbus.

Na afloop van het kniepertiesfestijn kunnen we van de vloer eten; er ligt genoeg. Maar tegen een oliebollenwolk wegen die paar kruimels niet op.

Wie dat toch een bezwaar vind en behoefte heeft aan iets stevigers, kan met ditzelfde ijzer ook nog spekdikken bakken, een dikke wafelpannekoek die slap blijft. Ook al een Drents gerecht dat heerlijk ruikt (mits je van gebakken spek houdt), niet bepaald caloriearm is, maar ouderwets lekker en bovendien voedzaam omdat het roggemeel als basisbestanddeel heeft. Hiermee dus geen melkbus vullen. Matigheid blijft geboden. Of gewoon niet knieperig zijn en de hele buurt uitnodigen voor een samenbindende spekdikkenmaaltijd.

Smulweb.nl (zoekwoorden: kniepertjes, spekdikken, nieuwjaarskoeken)

Zo kan het

500 gram bloem

500 gram rietsuiker

3 pakjes vanillesuiker

kaneel

3 eieren

250 gram roomboter

250 ml heet water

scheutje citroenbrandewijn of andere alcoholhoudende drank

Boter met suiker in een kom doen. Hierop heet water schenken en alles los kloppen. Daarna vanillesuiker, eieren, kaneel en drank toevoegen en het geheel glad roeren. Daarna de bloem erdoorheen mixen. Het ijzer hoeft alleen voor de eerste keer bakken licht ingevet te worden.