Er is in West-Europa sprake van lijndiensten die op van tevoren vastgestelde tijden rijden. Maar in een handomdraai valt er ook individueel vervoer te regelen op het moment dat iemand dat nodig heeft. En dan bestaat er ook nog onderscheid in collectief en individueel vervoer. Wie met de bus gaat, moet de ruimte delen met andere passagiers. Wie een taxi neemt, moet meer betalen, maar geniet daardoor meer privacy.

Maar in Cuba is transport problematisch. Van openbaar vervoer is nauwelijks sprake. Dat treft in het bijzonder voorgangers en predikanten. Zij beschikken niet over Volvo’s en Mercedessen en zelfs niet over een eenvoudige Chrysler, Opel of Ford, zoals in westerse landen. Hun kerk telt vaak leden in de wijde omtrek. En niet zelden hebben de predikanten om nog wat eten en kleding te kunnen kopen ook nog een bijbaan. Dan schiet er geen tijd over om zieke, gezonde of tuchtwaardige leden van de kerk te bezoeken.

Een bromfiets of een motorfiets vormt een redelijk alternatief. Motorfietsen voor pastores? Inderdaad! De rector van het seminarie van de Convencion Bautista Oriental zou er geweldig blij mee zijn. Zo’n motor levert een enorme tijdwinst op. En het maakt het reizen voor predikanten minder vermoeiend.

De weg naar Chivirico zit vol kuilen en stenen. En af en toe ligt er weer een –toch ook geschonden– stuk asfalt. Ik zie onderweg één oude autobus, overvol. En diverse vrachtauto’s die mensen bergen. Ze zijn tegen elkaar aan gepropt. Het lijkt meer op een veewagen. In deze omgeving moeten predikanten van kleine gemeenten functioneren. En zich verplaatsen. Ze hebben geen geld voor een auto. Nauwelijks voor eten en kleding. Motorfietsen!

Veel lokale wegen zijn onverhard of van slechte kwaliteit dus nauwelijks begaanbaar voor auto’s. En het wagenpark in Cuba is buitengewoon oud en niet meer van deze tijd. Meer dan een halve eeuw geleden uit de VS geïmporteerde auto’s blijven rijden.

Die historische wagens zijn typerend voor het aanzien van Cuba. De meeste exemplaren zijn van voor de revolutie (1959). Sommige zijn ouder dan 60 jaar. Dat zou mooi zijn, als het niet zo triest was. De meeste hebben geen Amerikaanse motor meer, omdat er geen onderdelen meer te krijgen zijn. Zij rijden op een Hyundaimotor van 1,6 liter.

Behalve Amerikanen rijden er ook Lada’s rond uit de tijd van samenwerking met de Sovjet-Unie. En natuurlijk importeerde Cuba uit het Westen. Het land is zeer afhankelijk van de inkomsten uit toerisme. Dus voert de overheid moderne wagens in om die te verhuren aan de westerse bezoekers die Cuba willen doorkruisen. Er vallen trouwens ook heel wat oude autobussen te zien. Sommige uit Nederland, met de bestemming nog op het venster aan de voorkant. Bijvoorbeeld: Arnhem Station.

Een auto met gele nummerplaat is particulier eigendom. Een blauwe nummerplaat duidt op bezit van de overheid. Soms zijn dat afgedankte bussen uit westerse landen; ook modernere Chinese touringcars voor toeristen. Want Cuba is erg afhankelijk van inkomsten uit toerisme. Voor toeristen importeert de overheid moderne auto’s. Een terracottanummerplaat duidt op een huurauto. Zwart en groen zijn eigendom van het leger en andere speciale eenheden.

De predikant met wie een afspraak is gemaakt om elkaar in een dorp te ontmoeten, heeft toegezegd te komen. Maar hij arriveert veel later dan afgesproken. En bovendien verschijnt niet hij maar zijn vrouw op de afgesproken plaats. Hoe komt dat? Ze hebben geen vervoer, geen geld, nauwelijks voor eten en kleding. Maar mevrouw kon een lift krijgen. Bromfietsen bieden een oplossing. Of –in agrarische gebieden– paarden! En Cubanen zijn inventief.