Commentaar: George Mitchell, geen man om jaloers op te zijn
George Mitchell is geen man om jaloers op te zijn. Maandag arriveerde de Amerikaanse gezant voor het Midden-Oosten voor de zoveelste keer in Jeruzalem om het vastgelopen vredesproces tussen Israël en de Palestijnen vlot te trekken, in de kennelijke wetenschap dat het vermoedelijk de zoveelste vruchteloze poging zal zijn. De kantoren van de Israëlische premier Netanyahu en de Palestijnse leider Abbas hebben intussen waarschijnlijk weinig geheimen voor Mitchell meer, maar daar is het vredesproces nog niet mee gebaat.
De houding van de rivaliserende partijen in dit slepende conflict wordt intussen steeds raadselachtiger. Enkele maanden geleden probeerde George Mitchell nog uit alle macht een bouwstop in Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever af te dwingen. Die was in de ogen van de Amerikanen beslist noodzakelijk, want anders wensten de Palestijnen niet eens aan de onderhandelingstafel aan te schuiven. Ondanks een tijdelijk moratorium, kwam er echter van directe vredesbesprekingen niets terecht.
Een hernieuwde bouwstop in de nederzettingen is duidelijk een brug te ver. De rechtse coalitie van premier Netanyahu ging destijds onder luid protest met een tijdelijke stopzetting akkoord, maar is duidelijk niet van plan op dit punt opnieuw concessies te doen.
Dat besef lijkt inmiddels ook in Ramallah te zijn doorgedrongen. En dus zouden directe vredesbesprekingen op korte termijn van start moeten kunnen gaan – zonder voorwaarden vooraf.
Niets is minder waar. De partijen zijn namelijk de vindingrijkheid zelf. Want opnieuw zijn zij erin geslaagd een obstakel voor het hervatten van het overleg tevoorschijn te toveren. Dit keer vormt de volgorde van de onderwerpen die moeten worden besproken punt van discussie.
Israël wil eerst praten over veiligheid, erkenning van de Joodse staat en de status van de Palestijnse vluchtelingen in de Arabische buurlanden. De Palestijnen willen het meteen al hebben over de afbakening van de grenzen tussen Israël en een toekomstige Palestijnse staat en het opdelen van Jeruzalem.
Over de volgorde van de onderwerpen valt te twisten. De Israëlische aanpak lijkt in elk geval een stuk logischer.
Maar duidelijk is dat alle genoemde aspecten sowieso aan bod moeten komen – in welke volgorde dan ook.
Het is dan ook ronduit kwalijk dat er opnieuw procedurele barrières worden opgeworpen die hervatting van de vredesbesprekingen vooralsnog onmogelijk maken. Dat zegt iets over de wil van de betrokken partijen om werkelijk tot overeenstemming te komen.
Waar zijn de dagen gebleven dat de Egyptische president Sadat naar Israël reisde en het Israëlische parlement toesprak? Kan iemand zich nog herinneren dat koning Hussein van Jordanië in 1994 met het Jordaanse regeringsvliegtuig over Jeruzalem vloog, eervol geëscorteerd door Israëlische straaljagers?
Eén ding is duidelijk: toen werd er niet gesteggeld over de volgorde waarin onderwerpen moesten worden besproken.
