In het regeerakkoord is vastgelegd dat op cultuur 200 miljoen euro moet worden bezuinigd. Zijlstra wil dat doen door instellingen minder afhankelijk te maken van (rijks)subsidies. Organisaties moeten aantonen dat ze publiek weten te trekken en te binden, anders staat de financiële bijdrage op de tocht. Het ‘subsidie-infuus’ moet minder vanzelfsprekend worden.

Sommige oppositiepartijen oordeelden dat de rechtse wind die er dezer dagen waait, neerkomt op het vellen van ‘linkse hobby’s’, op rechts revanchisme, op barbarisme en kaalslag. Zijlstra kon zich daar helemaal niet in vinden. „Er is geen sprake van het om zeep helpen van linkse hobby’s. Cultuur is van ons allemaal. Maar het mag niet zo zijn dat de overheid werkt als een automatische stoplap die inspringt als er sprake is van slechte bedrijfsvoering bij een culturele instelling.”

De VVD-bewindsman hield de Kamerleden voor dat veel van zijn beleid nog moet worden uitgekristalliseerd. „We zitten nu aan de bovenkant van de trechter.” Aan de ‘onderkant’ komt daar later beleid uit.

Pas jaren later zullen instellingen dat voelen. Sneller kan niet, aldus de staatssecretaris. „Veel organisaties hebben te maken met langjarige afspraken en daar zitten we nou eenmaal aan vast. Bovendien willen we advies van bijvoorbeeld de raad voor cultuur. Die raad moet voor ons meerdere bezuinigingsscenario’s uitwerken. Dat proces wil ik netjes aflopen. Ik weet niet hoe ik dat traject kan versnellen.”

Op de btw-verhoging van concertkaartjes, die dezer dagen onder vuur ligt in de Eerste Kamer, wilde hij tijdens het debat op maandag niet uitgebreid ingaan. Ook over de door sommigen gewenste ‘verhuizing’ van de omroeporkesten (MCO) van de mediabegroting naar ‘zijn’ cultuurbegroting maakte hij weinig woorden vuil. „De cultuursector kan het probleem van het MCO in deze bezuinigingsperiode niet oplossen.”