In de nasleep van de moordaanslag op kopten na de kerstviering in Nag Hammadi van afgelopen januari werd al duidelijk dat het regime zich afzijdig wenst te houden van de oplaaiende conflicten tussen moslims en christenen. Een week voor de eerste ronde van de verkiezingen waren in Caïro bloedige gevechten uitgebroken tussen koptische demonstranten en de politie over de weigering van de lokale autoriteiten om een buurthuis om te bouwen tot een kerk. Bij de gewelddadigheden werden twee christenen gedood en raakten tientallen mensen gewond. Er werden meer dan 160 mensen gearresteerd, onder wie een jongen van negen. Botsingen tussen christenen en de politie waren tot nu toe zeldzaam. Moslimbewoners van het gebied scandeerden tijdens de botsingen antikoptische leuzen en gooiden stenen naar de demonstranten.

Ondanks het feit dat de islamitische oppositie is weggevaagd bij de parlementsverkiezingen groeit onder christenen de angst voor meer discriminatie.

„We hebben het hier over discriminatie, niet alleen van de overheid. Het beleid van de regering heeft geleid tot de islamisering van de samenleving. Politici proberen met behulp van religie de steun van de gewone mensen te krijgen”, aldus Emad Gad van het Al-Ahram Centrum voor Politieke en Strategische Studies in Caïro.

„We leven nu onder een fanatiek bureaucratisch systeem. Om een raam in een kerk te vervangen hebt u toestemming van de overheid nodig. Maar wilt u een moskee uitbreiden, dan kunt u binnen de kortste keren toestemming krijgen.”

Er is met name groeiende vrees voor islamitische dreiging vanuit president Hosni Mubaraks Nationale Democratische Partij. Onlangs beschuldigde een koptische oppositiekandidate, Mona Makram Ebeid van de seculiere Wafdpartij, de NDP van „extremistische islamitische elementen” binnen die partij. „Dat is duidelijk te wijten aan de antikoptische factie binnen de NDP; een wahabitisch salafistische stroming (dit is een strikte versie van de islam gepraktiseerd in Saudi-Arabië)”, aldus Ebeid.

Paus Shenouda III, hoofd van de Egyptisch Koptische Kerk, heeft zondag, tijdens de tweede ronde van de verkiezingen, Caïro zelfs verlaten. Na de inzegening van de kerk in Sharm al-Sheikh keerde hij de verkiezingen de rug toe. Volgens sommige deskundigen is dat een signaal van zijn groeiende teleurstelling in het regime van Mubarak.

„Het optreden van de paus in de Sinaï was een duidelijk signaal aan koptische kiezers om zich te onthouden van stemmen,” zegt politiek analist Ammar Ali Hassan. In de eerste ronde van de verkiezingen had de paus met zijn stem op de liberale oppositiepartij Wafd zijn frustratie over het heersende regime al duidelijk gemaakt. Enkele maanden geleden nog riep hij kopten ertoe op om op de NDP te stemmen. „Het bezoek was niet noodzakelijkerwijs een politieke verklaring”, aldus pauselijk afgevaardigde Sargious in Caïro.

Vorige maand noemde Shenouda het geweld van veiligheidstroepen tegen de christelijke demonstranten „buitensporig”. Daarop hebben verschillende islamitische groeperingen in diverse steden demonstraties opgezet tegen de paus. Zij beschuldigen de kerk van het molesteren van een christelijke vrouw die zich tot de islam wilde bekeren. De kerk beweert op haar beurt dat de overheid een rol speelt in de demonstraties.

De Koptische Kerk kiest al heel lang steevast de kant van de NDP. Maar daar lijkt nu toch verandering in te zijn gekomen. Onder de kopten was er verdeeldheid over de keuze: stemmen op de NDP of op de oppositie. Toch zullen veel kopten niet openlijk durven uitkomen voor hun keuze voor de oppositie, uit angst voor represailles vanuit de islamitische partijen zoals de Moslimbroederschap. Zolang de Moslimbroederschap bestaat, zal een deel van de kopten op de NDP blijven stemmen. Maar niemand zal meer kunnen ontkennen dat de eerste breuklijnen tussen de Koptische Kerk en het regime voor eenieder duidelijk zichtbaar zijn geworden.