„De wijziging is pure winst voor kleine winkeliers en winkelpersoneel,” zegt Peter Schalk, Raad van Bestuur RMU. „Nu het wetsvoorstel er ligt is de belangrijke kernvraag of deze wetswijziging het beoogde doel, oneigenlijk gebruik, adequaat bewerkstelligt. De RMU is erg benieuwd naar de manier van handhaving.” Ook zal de RMU het initiatief wetsvoorstel van D66 in de Tweede Kamer blijvend volgen. „De kou is nog niet uit de lucht”, aldus Peter Schalk.

MKB-Nederland vindt de aangescherpte Winkeltijdenwet onuitvoerbaar. Bovendien worden de mogelijkheden voor winkeliers om op zondag de deuren te openen drastisch beperkt, stelt de ondernemersorganisatie.

De ondernemers vrezen dat de nieuwe wet grote uitvoeringsproblemen zal geven. Want gemeenten moeten straks een aantoonbare afweging van materiële en immateriële belangen maken alvorens vrijstelling voor een koopzondag te geven. Verder is er de mogelijkheid om tegen zo’n besluit in beroep te gaan. Dat betekent een woud aan regels en procedures die bovendien onduidelijkheid en rechtsongelijkheid in de hand werken, zegt MKB-Nederland.

De organisatie vindt dat gemeenten samen met de winkeliers moeten kunnen bepalen of zij een koopzondag willen. „Een moderne wet erkent deze vrijheid en maakt dit mogelijk. De aangescherpte Winkeltijdenwet is een grote stap terug in de tijd.”

De beslissing van de Eerste Kamer is een gemiste kans om de economie een impuls te geven, stelt het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) in een reactie.

Als er supermarkten door de aangescherpte regels moeten sluiten, zal dat bovendien banen kosten. De invoering van de nieuwe Winkeltijdenwet is dan ook een stap „terug naar de middeleeuwen”, stelt een woordvoerster.

Het wetsvoorstel doet ook geen recht aan de wens van de consument, stelt de koepelorganisatie van de supermarkten. Ze wijst erop dat zo’n 80 procent van de mensen die een supermarkt in de buurt hebben die op zondag open is, dat zeer waardeert.

De Consumentenbond is „uitermate teleurgesteld”. „Wij hebben er altijd voor gepleit dit op lokaal niveau te laten bepalen”, aldus een woordvoerster. Dan kan volgens de bond het beste worden aangesloten bij de wensen van de consument. Ook het CBL, de Raad voor de Detailhandel en MKB-Nederland staan op dat standpunt.

Het wetsvoorstel over de beperking van de koopzondagen verandert niet zo veel voor de kleine ondernemer. Dat stelt Thomas van Vugt, advocaat van ondernemers die tegen een verplichte openstelling op zondag zijn. „De enige winst is dat de belangen van de kleine zaken moeten worden meegewogen bij de beslissing een koopzondag in te stellen”, aldus Van Vugt dinsdag.

Volgens de raadsman blijft het aspect van het toerisme overeind in het aangenomen wetsvoorstel. „Zondagopenstelling is mogelijk als er sprake is van substantieel toerisme in de gemeente. In het centrum van Rotterdam bijvoorbeeld komen genoeg toeristen, maar in winkelcentrum Alexandrium is vrijwel geen toerisme. Toch geldt de toeristenstroom in het centrum als maatstaf”, legt Van Vugt uit.

In augustus bepaalde het gerechtshof in Den Haag dat woonboulevard Alexandrium in Rotterdam-Alexander voortaan elke zondag open mocht zijn. Een groep winkeliers van Alexandrium had met Van Vugt als raadsman hoger beroep aangetekend, nadat de gemeente Rotterdam permanente zondagopenstelling mogelijk had gemaakt. Volgens de protesterende winkeliers is het gebied in een buitenwijk niet toeristisch en hanteert de gemeente een oneigenlijk argument.

Van Vugt stelde dinsdag dat het in de senaat aangenomen wetsvoorstel niets verandert aan het arrest van het gerechtshof. Gemeenten kunnen het toerisme nog steeds blijven gebruiken als argument om ook buiten stadscentra winkels op zondag te openen. Wel moeten gemeenten dat toerisme nu beter in kaart gaan brengen.

De Limburgse gedeputeerde Jos Hessels (CDA, economie) weet nog niet of de nieuwe Winkeltijdenwet voor Limburg ernstige consequenties heeft. Het ligt eraan hoe wordt omgegaan met de toerismebepaling, zei Hessels dinsdag in een reactie.

Op zich vindt hij de wet geen goede zaak voor Limburg. Door de grensligging heeft Limburg veel voordeel bij de zondagsopening, aldus Hessels. „Enorm veel Belgen en Duitsers komen hier juist op zondag hun geld uitgeven”, zei de gedeputeerde.

Door de nieuwe wet kan de Limburgse detailhandel honderden miljoenen euro’s mislopen en komen honderden banen in gevaar. Maar als winkels op zondag wel voor toeristen open mogen blijven, heeft de nieuwe wet weinig consequenties voor de provincie. „Dan gaat het feitelijk puur om symboolwetgeving”, aldus Hessels.

Minister Maxime Verhagen van Economische Zaken wees erop dat de nieuwe wet niet automatisch betekent dat het aantal koopzondagen wordt beperkt. Elke gemeente houdt het recht op twaalf koopzondagen per jaar zonder dat te hoeven onderbouwen.