Laat school bescheiden zijn in seksuele vorming
Seksuele vorming is een belangrijke taak voor de school die om een bescheiden invulling vraagt, vinden mevr. drs. J. le Comte en O. J. Dekker. De school moet niet de plaats van de ouders innemen.
In onze maatschappij is seks verworden tot een consumptieartikel en worden vrouwen maar al te gemakkelijk gezien als lustobject. Wij stemmen dan ook van harte in met de auteurs van de methode ”Wonderlijk gemaakt”, die stellen dat het meer dan ooit nodig is Bijbelse normen en waarden aan te bieden als tegenwicht tegen hedendaagse opvattingen over seksualiteit.
Wij en onze kinderen worden voortdurend geconfronteerd met seksuele uitingen die haaks staan op een christelijke visie. Deze constatering vraagt van opvoeders een actieve houding waarin op een open, eerlijke en gepaste wijze over deze zaken gesproken wordt, zodat de eerste kennismaking niet negatief is –via schuttingtaal, kromme verhalen van vriendjes, schokkende berichtgeving in de media et cetera– maar plaatsvindt in een veilige omgeving via warme en positieve gesprekken.
In de nieuwe methode ”Wonderlijk gemaakt”, die bestemd is voor alle groepen van de basisschool, vinden we vier doorlopende hoofdlijnen: zelfbeeldontwikkeling, aanleren van sociale normen, werken aan weerbaarheid en uitdragen van duurzame relaties van liefde en trouw. We waarderen het dat de schrijvers proberen telkens opnieuw het wonder van de schepping van ons lichaam in de lessen naar voren te laten komen. Ook de Bijbelse kaders voor de seksualiteit worden voortdurend benadrukt.
Seksualiteit is door God in de schepping gegeven en is in zichzelf niet zondig. Door de zondeval is ook dit aspect van het leven verdorven. Door de intimiteit (wat natuurlijke schaamte met zich meebrengt) is het gewenst dat de seksuele opvoeding plaatsvindt in een sfeer van liefde, veiligheid en openheid. Juist het gezin biedt deze bedding, waarin ouders deze taak ter hand kunnen nemen.
Uit enquêtes blijkt dat veel ouders deze opvatting delen, maar dat ze voor de school ook een taak zien weggelegd. Op ondersteunende en aanvullende wijze kan de school verder bouwen op het fundament dat door de ouders is gelegd. De taak van de school ligt dan voornamelijk in de opvoedende kant en minder in de ‘technische’ voorlichting.
De school moet ervoor oppassen de plaats van de ouders in te nemen. We vinden dat ”Wonderlijk gemaakt” op dit punt te ver gaat. Daarbij komt dat de school ook niet over hoeft te doen wat ouders reeds gedaan hebben. Er zijn ouders die hun verantwoordelijkheid nemen en hun kinderen op een verantwoorde wijze voorlichten.
Overigens denken wij veel ouders deze zaken pas met hun kinderen bespreken als deze een hogere leeftijd hebben dan waarvoor de lessen in de methode zijn bedoeld. Anderzijds moeten we er zeker rekening mee houden dat er ouders zijn die hun kinderen in het geheel geen voorlichting geven. In deze situaties kunnen we er zeker van zijn dat deze kinderen in de huidige maatschappelijke context op een verkeerde wijze hun kennis opdoen.
Veel ouders vinden het moeilijk om hun kinderen op een verantwoorde wijze seksuele opvoeding te geven. Zij voelen echter ook dat zij de eerstverantwoordelijken zijn om deze taak ter hand te nemen.
Wij denken dat de ondersteunende rol van de school op de volgende wijze kan worden ingevuld:
De school organiseert ouderavonden rondom dit thema en probeert op deze wijze de ouders instrumenten aan te reiken die hen tot steun zijn in de opvoeding.
De school ontwikkelt voor de bovenbouw (groepen 6 t/m 8) een lessenserie waarin naast de methode voor biologie op een verantwoorde en leeftijdsgerelateerde wijze de seksuele vorming van kinderen aan de orde wordt gesteld. ”Wonderlijk gemaakt” kan hierbij als naslagwerk gebruikt worden.
De school verwacht van de ouders dat deze met hun kinderen over deze zaken hebben gesproken en deelt dit via een brief (over het lesprogramma) mee.
In bepaalde Bijbelse geschiedenissen uit de Bijbel moeten zaken op een respectvolle wijze verduidelijkt worden.
Als leerlingen vragen hebben over seksualiteit, wordt in de onderbouw verwezen naar de ouders. In de bovenbouw kunnen vragen op een sobere en respectvolle wijze besproken worden.
Seksuele opvoeding is nodig, ook al vinden we het moeilijk. Verzwijgen en ontwijken kan tot verkeerde beeldvorming leiden. Het seksuele leven wordt vaak ervaren als iets stiekems. Onreine gedachten kunnen dit element van het leven gaan beheersen, waardoor het losgeweekt wordt van de liefde tussen man en vrouw. Laten we als ouders en school, elk op het terrein waar onze verantwoordelijkheid ligt, het goede voorbeeld zijn voor onze kinderen in voorlevende en voorlichtende zin.
De auteurs zijn respectievelijk onderwijsadviseur en lid van de onderwijsadviescommissie van het Ds. G. H. Kerstenonderwijscentrum.