De New Delhi Metallo-beta-lactamase (NDM-1) werd het eerst in India en Pakistan gevonden. Veel patiënten die tot nu toe ziek zijn geworden, hebben deze landen ook bezocht. Intussen is de ziekteverwekker zich verder aan het verspreiden.

In totaal zijn 77 mensen geïnfecteerd, met name in Groot-Brittannië. Ook in Nederland zijn twee mensen ziek geworden, maar inmiddels weer hersteld. Daarnaast zijn ook in de VS, Canada en Australië ziektegevallen geconstateerd.

Inmiddels zijn er zeven patiënten overleden, aldus het European Centre for Disease Control in Stockholm (ECDC), het EU-agentschap voor ziektepreventie, woensdag.

De opkomst van de NDM-1 is zeer verontrustend, aldus Dominique Monnet van de ECDC. „Het publiek denkt bij deze NDM-1 aan een superziekteverwekker. Maar het gaat om meer. Je kunt dit beschouwen als een supersuperziekteverwekker.”

In augustus dook NDM-1 op in Groot-Brittannië. Het gaat om een gen dat wordt overgedragen door bacteriën. Daardoor kunnen de bacteriën een enzym aanmaken, carbapenemase, dat de werking van zeer veel antibiotica neutraliseert. Daaronder zijn ook antibiotica die op dit moment achter de hand worden gehouden voor patiënten die met geen enkel ander antibioticum meer zijn te behandelen. Zo wordt de laatste verdedigingslinie tegen resistente bacteriën aangetast.

Het gen is al diverse malen aangetroffen in bacteriën zoals E-coli en Klebsiella pneumonia, die beiden bij mensen kunnen leiden tot ernstige urineweginfecties en longontstekingen.

Prof. dr. H. Grundmann, verbonden aan het Centrum voor infectieziektenbestrijding van het RIVM en hoogleraar infectieziekten en epidemiologie in Groningen, spreekt desgevraagd van een ernstig, maar niet acuut probleem.

„De twee patiënten die in Nederland zijn behandeld voor een infectie met bacteriën die carbapenemase produceren, zijn inmiddels hersteld. Op dit moment zijn er geen patiënten die hier acuut ziek van zijn, voorzover ik weet.”

De waarschuwing van het ECDC is volgens Grundmann gegeven in het kader van de Antibiotica Bewustwordings Dag, donderdag. „Het ECDC wil daarmee wijzen op het groeiende probleem van bacteriën die ongevoelig zijn geworden voor de gangbare antibiotica doordat zij het enzym carbapenemase produceren.”

Het probleem speelt volgens Grundmann vooral in ziekenhuizen en op intensive care afdelingen waar ernstig zieke mensen liggen. „Gezonde mensen worden niet ziek van bacteriën die zo’n enzym aanmaken. Wel kunnen ze drager zijn van zulke ziekteverwekkers en deze verspreiden. In hoeverre dit gebeurt, weten we niet. We hebben geld gevraagd om dit te kunnen onderzoeken.”

Er zijn volgens Grundmann overigens meer bacteriën in het spel die enzymen kunnen produceren tegen antibiotica. „Het probleem van ziekteverwekkers die ongevoelig worden voor antibiotica groeit gestaag en zal ons in de toekomst steeds meer parten gaan spelen.”