Het kan een grote invloed op kinderen hebben als zij beelden zien die veel te heftig zijn voor hun leeftijd. Lara heeft schokkende dingen gezien en heeft de angst van de meisjes in de documentaire geproefd.

Informatie die via beelden binnenkomt, is heel indringend en erg reëel. Helaas was er op het moment van kijken geen volwassene aanwezig die veilige kaders kon aanbrengen. De heftige beelden brengen Lara’s gevoel van veiligheid in gevaar. Wie zegt dat wat die meiden overkwam, haar niet kan overkomen? Die gedachten bespringen haar en ze heeft geen goede mogelijkheden om ze van zich af te zetten. Angst valt op haar als ze in bed ligt. Daardoor kan ze niet slapen.

Fijn dat Lara nog diezelfde dag kon vertellen waardoor ze zo bang is geworden. Dat wijst op een goede relatie, want ze moest natuurlijk wel iets opbiechten. Positief is ook dat moeder en een paar oudere kinderen die ervan afwisten, de beelden de volgende dag hebben bekeken om er daarna over te kunnen praten. Gelukkig wilde Lara dat.

Praten is belangrijk voor het verwerken van iets schokkends. Door te verwerken, maakt een mens het schokkende beheersbaar. Verwerken betekent dat hij er niet helemaal bang van wordt als hij er weer aan denkt. Als hij het trauma daarentegen niet verwerkt, blijft het iets heel engs, dat hij zover mogelijk wegstopt, maar dat op onverhoedse momenten toch weer naar boven komt. Het enge blijft even eng.

Verwerken betekent dat iemand meer controle krijgt over zijn gevoelens. Misschien voelt hij nog wel angst, maar hij kan ook redelijk nadenken: Is het terecht dat ik zo bang ben? Wat kan ik doen om te voorkomen dat zoiets gebeurt?

Veel mensen die iets naars meemaken, bijvoorbeeld een ongeluk, gaan daarover praten. Ze vertellen het verhaal steeds weer opnieuw. Als ze het tien keer hebben verteld, is het schokkende vaak minder onthutsend dan toen het net gebeurde.

Praten in een niet-bedreigende omgeving is een goede manier van verwerken. Lara zal het voorval waarschijnlijk eerst niet goed zelf durven te vertellen. Daarom kan een ander dat voor haar doen. Gelukkig zijn er meer mensen in het gezin die ervan weten.

Het is goed om als opvoeders het verhaal dat ze heeft gezien, opnieuw te vertellen. Benoem het gevoel dat dat geeft en maak onderscheid tussen onverstandige en verstandige meisjes. Maak variatie in de verhalen door ze ook anders te laten aflopen. Laat Lara bedenken dat ze een route zonder bosjes neemt. Laat haar gezelschap hebben. Laat haar gillen zodat iemand het hoort en helpt. Laat iemand haar te hulp komen. Daag het meisje uit om verschillende verhaaleinden te verzinnen die minstens even reëel zijn.

Op deze manier blijven de beelden van Uitzending Gemist niet eng, maar krijgen ze de juiste proporties. Het is namelijk niet zo dat Lara veel kans loopt dat haar dit morgen overkomt.

Als het goed is, hebben de ouders Lara al eerder gewezen op seksueel misbruik. Dan weet Lara dat het helaas voorkomt dat mensen zich aan anderen vergrijpen.

Gevaren onder ogen zien is belangrijk, maar het is ook van belang dat het kind zich geen zorgen hoeft te maken als het op zekerheid speelt: nooit meegaan met vreemden zonder toestemming te vragen, niet alleen op afgelegen plekjes spelen en dergelijke.

Bij het verwerkingsproces zijn angst bij het inslapen en angstige dromen normaal. Het kind is hard bezig om het een plekje te geven. Dat heeft tijd nodig. Het wordt pas zorgelijk als de angst lang blijft aanhouden. Dan is het goed om extra hulp in te schakelen.

Lara heeft een eigen slaapkamer. Zou zij beter bij iemand op de kamer kunnen liggen, zodat ze niet alleen is? Als Lara mag verhuizen naar haar broertje, is dat een teken dat ze zich terecht zorgen maakt en dat het niet veilig is om in haar eentje in haar slaapkamer. Dan is dit precies een signaal waarmee zij niet wordt geholpen.

Laat haar dus vooral op haar eigen kamer en stel haar daar gerust. Geef haar handvatten: Wat kan ze denken als ze weer bange gedachten krijgt? Hoe kan ze die de baas worden met gedachten die helpen om de angst te overwinnen? Bijvoorbeeld: „Ik hoef me geen zorgen te maken, want ik ga niet ’s avonds zo laat alleen op straat.” „Ik lig hier lekker in bed en niemand kan me uit mijn bed halen, dus ik kan lekker gaan slapen.”

Misschien vindt ze het een idee om deze gedachten mooi op een papier te schrijven en naast haar bed te leggen zodat ze er vaker naar kan kijken.

Tips

Neem het kind serieus en benoem het gevoel.

Vertel dat het logisch is dat het bang is.

Praat over wat het zag.

Maak onderscheid tussen het meisje dat ’s nachts alleen op straat ging en je kind dat dit niet doet.

Maak er een verhaal van dat ook een andere afloop kent.

Verplaats haar slaapplaats niet, maar stel haar in haar eigen bed gerust.

Bedenk samen gedachten die helpen om bange gedachten te bestrijden.

Wilt u reageren of hebt u vragen over opvoeding? Leg ze (anoniem) voor aan psychologe drs. Sarina Brons. Dat kan door de situatie en de (gezins)omstandigheden, liefst uitvoerig, te mailen naar:

>>wijs@refdag.nl of te sturen naar: RD, t.a.v. redactie Wijs, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn.