Portret Suu Kyi: Van huisvrouw tot oppositieleidster
YANGON (ANP) – De politica en Nobelprijswinnares Aung San Suu Kyi werd in juni 1945 in het toenmalige Rangoon in Birma geboren uit destijds politiek prominente ouders. Haar vader was generaal Aung San, die als een soort Vader des Vaderlands gold en in 1947 werd vermoord. Ook haar moeder, Daw Khin Kyi, was een bekende persoonlijkheid, maar dochter Suu Kyi verdween uit beeld door haar studies in New Delhi en later in Oxford.
Ze trouwde in 1972 met een Engelsman, Michael Aris (1946-1999), en was voornamelijk huisvrouw. Dat veranderde toen het militaire regime, dat in 1962 aan de macht was gekomen, eind jaren tachtig op zijn laatste benen leek te lopen. Een devaluatie leidde tot massale protesten en hevige onlusten. Suu Kyi keerde in april 1988 uit Groot-Brittannië naar haar geboorteland terug en ontpopte zich snel als het boegbeeld van het verzet tegen de dictatuur.
Binnen de militaire elite trok een groep de macht naar zich toe om met harde hand orde op zaken te stellen. Vele duizenden kwamen bij rellen om het leven of werden opgepakt. Suu Kyi kreeg in 1989 voor het eerst huisarrest opgelegd. De militairen noemden het land Myanmar en de naam van de belangrijkste stad Rangoon werd Yangon. Het regime experimenteerde ook met democratische verkiezingen, de eerste in dertig jaar tijd. Suu Kyi’s Nationale Liga voor de Democratie (NLD) won in 1990 392 van de 485 parlementszetels. Het experiment was daarmee voor de militaire heersers op een totale mislukking uitgelopen. Zij negeerden de uitslag en Suu Kyi bleef onder huisarrest.
Haar werd in 1991 de Nobelprijs voor de Vrede toegekend. In 1995 mocht ze haar huis weer in en uit lopen en in 2000 kwam het zelfs tot de opheffing van de beperkingen van Suu Kyi’s bewegingsvrijheid en tot geheim overleg tussen de junta en de oppositieleidster. Dat wierp echter geen vruchten af. Korte tijd later kwam Suu Kyi weer onder huisarrest te staan, terwijl het regime een nieuwe grondwet in elkaar knutselde waarmee de militairen zich van zetels in een nieuw parlement zouden verzekeren. Suu Kyi zou geen politieke rol meer mogen spelen. Van 2003 tot 2007 was Suu Kyi niet in het openbaar te zien. In dat laatste jaar mocht ze monniken begroeten die betoogden in de straten van Yangon. Haar huisarrest werd in mei 2007 en in mei 2008 met een jaar verlengd. In mei 2009 kwam er opeens een ongenode Amerikaan langs, die het meer bij haar huis was overgezwommen. Suu Kyi kreeg nog eens anderhalf jaar huisarrest naar aanleiding van dat incident.
Haar huisarrest liep zaterdag af, bijna een week na de parlementsverkiezingen, waarbij het regime vooraf van een overwinning verzekerd was, mede omdat de NLD had besloten niet deel te nemen.
