Amerikaverslag Herman Bavinck gekozen als beste reisverhaal
”Mijne reis naar Amerika” van de gereformeerde theoloog en politicus Herman Bavinck (1854–1921) is gekozen tot beste reisverhaal van Nederland.
De Koninklijke Bibliotheek en uitgeverij Prometheus/Bert Bakker hielden de afgelopen weken de verkiezing van het beste reisverhaal van Nederland. De historicus en publicist Jan Blokker jr. selecteerde zes verhalen die hiervoor in aanmerking kwamen. Het publiek kon tot donderdag zijn stem uitbrengen. Een ruime meerderheid koos voor Bavincks ”Mijne reis naar Amerika”.
In 1892 reisde Herman Bavinck door Noord-Amerika. Terug in Nederland stelde hij enkele indrukken van zijn rondreis op papier, waarschijnlijk als basis voor lezingen die hij van plan was op diverse plaatsen te houden. In zijn archief zijn 32 vellen teruggevonden. Pas in 1998 werden de aantekeningen uitgegeven.
Bavinck was samen met Abraham Kuyper een van de grondleggers van de Gereformeerde Kerken van Nederland, het samengaan van twee afscheidingen van de Nederduits Hervormde Kerk. Hij was een fel pleitbezorger van het bijzonder (christelijk) onderwijs; sinds 1902 doceerde hij aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Over de geloofsbeleving in Amerika schrijft hij: „Het religieuze leven lijdt aan een grote oppervlakkigheid (…) De godsdienst heeft de menschen niet, maar de menschen hebben godsdienst, zooals ze ook kunst en wetenschap hebben. Godsdienst is een zaak van amusement.”
Behalve het reisverslag van Bavinck nomineerde Blokker ”Itinerario. Scheepsreis naar Oost - ofwel Portugees-Indië” (Jan Huygen van Linschoten), ”Reize naar de Middelandsche Zee” (N. A. van Rijneveld), ”Donker Spanje” (Bob den Uyl), ”De kunst van het wandelen” (Martin Bril) en ”Een landingspoging op Newfoundland” (Willem Frederik Hermans).
Alle verhalen waren voorzien van een aanbeveling door Jan Blokker. Over Bavincks verslag schreef hij: „Het reisverslag van dominee Bavinck is zeer onbevangen en vol bewondering en verwondering geschreven. Bavinck reisde door de Verenigde Staten in een tijd dat het continent voor Europeanen nog werkelijk ‘nieuw’ was. Zijn oordeel over de geloofsbeleving van de Amerikanen (een thema dat hem zeer ter harte ging) getuigt van een grote tolerantie. Zijn verslag is van een bijzondere intellectuele grootheid.”
De volledige verhalen op de door Blokker samengestelde shortlist staan op www.kb.nl/bestereisverhaal