De Fransen vochten misschien niet mee in Irak, ze streden wel zij aan zij met de Amerikanen tijdens hun onafhankelijkheidsoorlog. En politici in Washington mogen dan verbolgen zijn over de Franse pogingen om een oorlog in Irak te voorkomen, de stad waarin zij werken is wel ontworpen door een Franse architect.

De relatie laat zich het best omschrijven als een typische haat-liefdeverhouding. Die al 225 jaar standhoudt.

Maar de laatste tijd heerst er vooral ”francofobie” in de VS. De Amerikaanse president George Bush zei onlangs geringschattend dat zijn Franse ambtgenoot Jacques Chirac voorlopig niet welkom is op zijn ranch in Texas. Franse wijn wordt door Amerikanen geboycot, de uiensoep is van de menukaart geschrapt en de Franse frietjes zijn vervangen door ”vrijheidsfrieten”. De Franse ambassadeur in de VS werd niet uitgenodigd voor de viering van het 225 jaar oude bondgenootschap in Valley Forge, in de staat Pennsylvania, en er deden zelfs geruchten de ronde dat Bush weigerde in Frankrijk te slapen tijdens een G-8-top volgende maand in Evian.

De Amerikaanse president heeft uiteindelijk toch een hotel in Frankrijk geboekt en had onlangs zelfs een telefoongesprek met zijn Franse collega, wat het eerste directe contact tussen de twee staatshoofden was sinds twee maanden.

Frankrijk en de VS hebben altijd het soort venijnige relatie gehad dat alleen bestaat tussen twee landen die op elkaar lijken, zegt Jeremy Shapiro, mededirecteur van het Centrum voor de Verenigde Staten en Frankrijk. De twee landen profileren zich namelijk beide als vaandeldrager van de beschaving en de democratie.

Volgens Shapiro is de huidige crisis de ergste sinds 1956, toen Frankrijk tijdens de Suez-crisis voor het laatst zijn vetorecht in de Veiligheidsraad inzette ten nadele van de VS. Er zijn sindsdien wel moeilijke momenten in de relatie geweest waarin het ontbrak aan ”joie de vivre”, zoals de Amerikanen graag zeggen, maar niet zo ernstig als nu.

Toch denkt Shapiro dat de crisis niet lang zal duren. „Meestal staan we toch op één lijn”, zegt hij. Zoals aan het eind van de achttiende eeuw, toen zo’n 44.000 Franse soldaten meestreden in de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog. Of in 1791, toen de Franse architect en ingenieur Pierre-Charles L’Enfant de stad Washington ontwierp. In 1803, toen Frankrijk voor weinig geld Louisiana aan de Verenigde Staten van Amerika verkocht, waarmee de omvang van de VS ongeveer verdubbelde. Of rond 1840, toen de Franse historicus Alexis de Tocqueville in zijn werk over de democratie in Amerika hoog opgaf van het Amerikaanse model.

In 1886 schonk Frankrijk de VS het vrijheidsbeeld ter herinnering aan de Franse bijdrage aan de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog. En in 1944 landden op D-Day duizenden Amerikaanse militairen in Frankrijk om een eind te maken aan de Duitse bezetting en de Tweede Wereldoorlog.

De Franse ambassadeur in de VS heeft zo zijn eigen manier om de hechtheid van de Frans-Amerikaanse betrekkingen te belichten. Hij zwaaide onlangs met een fles bronwater uit het Franse Evian in de lucht en merkte op dat die in de VS door Coca-Cola wordt gedistribueerd.