Ewald Engelen wil artikel 23 over de vrijheid van onderwijs schrappen uit de Grondwet, zo betoogde hij op een debatavond van Forum C (zie het verslag en zijn opiniebijdrage in RD 29-10). Volgens hem zijn voor de maatschappelijke ontwikkeling van de BV Nederland herstructureringen in het onderwijs nodig. Hij ziet daarin geen rol weggelegd voor het bijzonder onderwijs.

Mij lijkt het schrappen van artikel 23 juist funest om de door Engelen gewenste herstructurering te bereiken. Afschaffing van artikel 23 wekt wantrouwen en creëert een loopgravenoorlog die veel energie zal kosten. De bemoeienis met de levensbeschouwelijke invulling van het onderwijs op scholen en het opleggen van liberale denkbeelden is verstikkend voor christenen en zal verzet opwekken. Hierdoor zal aandacht zich richten op de loopgravenoorlog en niet op de werkelijke problemen in het onderwijs.

Iedere ouder wil zijn kind naar een school sturen waar het goed onderwijs krijgt en normen en waarden worden bijgebracht die overeenstemmen met de eigen levensvisie. Het meest wezenlijk voor een christen zijn de christelijke normen en waarden. Het debat moet wat Engelen betreft dus als uitkomst hebben dat orthodoxe christenen op het meest wezenlijke fors moeten inleveren.

Maar laten we eens stellen dat artikel 23 inderdaad afgeschaft wordt. Is daarmee de geest van het bijzonder onderwijs ook weg? Ik denk van niet. De aanhangers van het bijzonder onderwijs zullen andere wegen gaan bewandelen om hun doelen te bereiken. Dit proces zal veel energie kosten. De door Engelen noodzakelijk geachte herstructurering zal daardoor ernstig worden vertraagd of niet slagen. Het wantrouwen waar Engelen van spreekt zal worden versterkt. De houdgreep waarover hij in zijn artikel rept is dan wellicht een wurggreep geworden.

De mensen die artikel 23 willen handhaven zijn met het afschaffen van artikel 23 niet verdwenen. Met een groot deel van deze mensen zal de herstructurering moeten worden gerealiseerd, terwijl men hun het meest wezenlijke in het onderwijs (artikel 23) uit handen heeft gerukt. Hierdoor zal de motivatie ontbreken om zich in te zetten voor herstructurering. Het realiseren van de herstructurering zou wel eens kunnen neerkomen op het trekken aan een kar met vierkante wielen.

Ten slotte vraag ik mij af of herstructurering het werkelijke 
doel van Engelen is. Is dit niet gewoon het afschaffen van artikel 23 op zich? Engelen draagt met 
zijn voorstel helaas bij aan een maatschappij die functioneert op basis van vijandschap en uitsluiting.

Mijn conclusie is dat de aantasting van de vrijheid van onderwijs de door Engelen noodzakelijk geachte herstructurering in de weg staat. Het zal een rem zetten op veranderingen in het onderwijs. Liberale en linkse partijen doen er wijs aan om te stoppen met deze dwingelandij. Het leidt af van de werkelijke problemen. Het is veel wijzer om met elkaar te werken aan verbetering van het onderwijs. Een constructieve samenwerking toegewenst!

De auteur is ondernemer.