Dat de regeringspartijen VVD en CDA en gedoogpartner PVV niet klakkeloos zouden instemmen met het schrappen van het verbod op godslastering was op het Binnenhof al even bekend. Pas vorige week beëindigden de fracties het beraad, waarin zij het voorstel daartoe becommentariëerden. Vandaag werd hun inbreng openbaar.

Van de drie partijen markeert het CDA zijn positie het scherpst. De fractie spreekt van „een enkele pennenstreek, namelijk het simpelweg schrappen van een aantal wetsartikelen”, om vervolgens te stellen: „Achter deze eenvoudige operatie gaat een opvatting schuil die het CDA afwijst.”

In de paragraaf waarin fracties om verduidelijking vragen, gaan bij het CDA de hakken in het zand. Hoezo schrijven de initiatiefnemers dat wetsartikelen die aparte bescherming bieden aan (bepaalde) gelovigen niet in de idee van gelijke behandeling passen? Beogen ze de vrijheid van godsdienst terzijde te schuiven? Indien nee, willen ze die zin dan verwijderen uit de memorie van toelichting?

Fundamenteel onjuist vindt het CDA de opvatting dat gekwetste gelovigen maar de straat op moeten om uiting te geven aan hun ongenoegen en zich met tegenreacties in het publieke debat te mengen. „Een argument uit het ongerijmde”, aldus het CDA.

Het zal de twee overgebleven indieners, Van der Ham (D66) en De Wit (SP), op z’n zachtst gezegd veel overredingskracht kosten om voor hun initiatief steun te verwerven bij het CDA.

Belangrijker dan die van het CDA is de pas vandaag bekend geworden positie van de PVV. PVV’er De Roon dreigde in 2008 met een motie van wantrouwen als minister Hirsch Ballin het zou wagen de strafbaarstelling van godslastering aan te scherpen. VVD en PVV lijken elkaar echter te hebben gevonden in het streven álle wetsartikelen die te maken hebben met strafbare belediging en vrijheid van meningsuiting in de komende kabinetsperiode te herzien. Dat de VVD daarop gaat inzetten, liet VVD’er Van der Steur vorige week al doorschemeren. In het vandaag openbaar gemaakte verslag schemert zijn voorkeur voor „een volledige stelselwijziging” opnieuw duidelijk door.

Het kan geen toeval zijn dat PVV-Kamerlid Helder blijkens het stuk inmiddels ook op deze lijn zit. Zij noemt het schrappen van het verbod op godslastering een goed begin „in het ter discussie stellen van de grenzen van de vrijheid van meningsuiting.” De uiteindelijke steun van de PVV-fractie hiervoor laat zij echter afhangen van de mate waarin de indieners willen meewerken aan het mogelijk herzien van de wetsartikelen over het beledigings-, en discriminatieverbod op grond van onder andere godsdienst.

Dat kan duiden op een achter de schermen zorgvuldig voorbereide, nieuwe benadering, waarin VVD en PVV kool en geit sparen. ”Smalende godslastering” schrappen? Nu even niet, liever eerst een fundamenteel debat waarin alle wetsartikelen die aan dit vraagstuk raken integraal worden herzien. Om de coalitie te behoeden voor tweespalt? Om tijd te kopen? Om de SGP te paaien? Allicht, ja.

Het voorschot dat de VVD in het verslag op zo’n integrale herziening neemt, zou in de confessionele fracties overigens best eens voor gefronste wenkbrauwen kunnen zorgen. Het is de VVD opgevallen dat de rechter uitlatingen die beledigend waren voor onder anderen homo’s in het verleden niet strafbaar bevond, omdat hij van de persoon die de uitlatingen deed de „geloofsopvatting” liet meewegen. Dat bevalt de VVD niets: „De leden van de VVD-fractie kunnen zich voorstellen dat dit gelijkgetrokken zou kunnen worden”, aldus het verslag.

VVD, PVV en CDA lijken kortom een tijdelijke bezweringsformule te hebben gevonden voor het benaderen van een ook in deze coalitie beladen vraagstuk. Maar achter de horizon doemt een in potentie nieuwe splijtzwam, een integrale herziening van alle wetsartikelen rond strafbare belediging, al op.