De behartiger van de belangen van 50-plussers bestaat een halve eeuw en viert dit zaterdag met een jubileumbijeenkomst in het Beatrix Theater in Utrecht.

De vereniging staat met beide benen in de maatschappij, stelt voorzitter Rienk van Splunder (61). „We hebben geen oogkleppen op en willen op een fatsoenlijke manier de belangen van onze leden behartigen. Het is niet houden wat je hebt en het liefst nog een beetje meer zien te krijgen. Nadenken over de toekomst is niet waardevrij. We moeten oog hebben voor komende generaties.”

De PCOB telt circa 108.000 leden. Meestal worden mensen lid als ze stoppen met werken, weet Van Splunder. „Senioren zoeken contact. Daarbij telt niet alleen het wandelen of een computercursus volgen, ook het omzien naar elkaar is van waarde. Ik denk hierbij aan de teams die mensen opzoeken die aan huis gebonden zijn, aan de boodschappendienst, aan het schoonhouden van andermans stoep en aan het ondersteunen in tijden van ziekte.”

De vereniging richt zich steeds meer op plaatselijke initiatieven. „Ik kan heel vaak mijn gezicht in Den Haag laten zien en daardoor succesjes boeken, maar het ondersteunen van lokale activiteiten zien we als onze kerntaak.”

De PCOB ontstond vijftig jaar geleden op initiatief van christelijk-sociale organisaties, waaronder het CNV. Er waren destijds wel ouderenbonden zoals de rooms-katholieke Unie KBO en de algemene ANBO actief, maar een protestants-christelijke belangenbehartiger ontbrak. Vandaag de dag werkt de PCOB samen met partijen zoals de Unie KBO, Rover, de ANWB en het CNV. Over thema’s zoals het openbaar vervoer, koopkracht, de AWBZ en de AOW.

Waarom zijn ouderenorganisaties nodig? Hebben beleidsmakers te weinig oog voor senioren?

„Nog niet zo lang geleden zaten er ouderenpartijen in de Tweede Kamer. Ze onstonden uit onvrede over het gevoerde beleid. Het huidige regeerakkoord stelt bijna 1 miljard euro extra voor de ouderenzorg en 12.000 mensen meer aan het bed in het vooruitzicht. Prachtig natuurlijk. Toch baart het ontbreken van visie op de ouderenzorg mij zorgen. Bij financiële tegenvallers zou dat geld zomaar bij senioren weggehaald kunnen worden. Plannen moeten daarom onderbouwd worden. De PCOB wil daaraan zijn steentje bijdragen, in materieel en levensbeschouwelijk opzicht.”

Hoe geeft de PCOB de ”C” handen en voeten?

„Door aandacht te vragen voor thema’s zoals solidariteit, rechtvaardige verhoudingen, omzien naar elkaar en rentmeesterschap.

De PCOB heeft zich dit jaar laten horen in de discussie over ”voltooid leven”. Daarbij wordt door de NVVE, de Nederlandse vereniging voor een vrijwillig levenseinde, gepleit voor een wettelijke regeling voor hulp bij zelfdoding aan levensmoede ouderen. Wij proberen het gesprek hierover te verbreden. Veel PCOB-leden vinden dat het leven door God gegeven is en dat we er niet met onze handen aan mogen komen.

Daar komt bij dat de gedachte ”Ik doe er niet meer toe” niet enkel juridisch opgelost kan en mag worden. Het verruimen van de regels rond euthanasie is fout, want niets is zo onherroepelijk als de dood. Eenzaamheid onder ouderen zal de komende jaren alleen maar groter worden. Daarom moeten we nu een ethische discussie voeren over waardig ouder worden. Dit biedt ons alle gelegenheid de ”C” praktisch in te vullen.”

Vecht u niet tegen de bierkaai? Een levensovertuiging wordt steeds meer als privéaangelegenheid beschouwd waarmee je een ander niet lastig mag vallen.

„Een notitie over het thema ”voltooid leven” leverde op internet scherpe reacties op. Sommige veroordeelden ons vanwege onze stellingname. Maar godsdienst reserveren voor het privédomein gaat er bij mij niet in. Op welke manier komt ethiek dan aan bod in de maatschappij? Ethiek is toch niet met een schaartje te knippen? Als we niet meer mogen vertellen dat het leven door God gegeven is, wordt een groep genegeerd die wortelt in de joods-christelijke traditie. Hoe klein we eventueel ook worden, ik blijf ons geluid doorgeven. Desnoods gaan we opereren als een gideonsbende.”

Rond senioren hangt nogal eens de geur van het grote genieten. Laat de PCOB horen dat er meer is dan eten, drinken en vrolijk zijn?

„Het grote genieten geldt sowieso niet voor alle ouderen. Veel mensen hebben een klein pensioentje of kampen met een slechte gezondheid.

Het zwitserlevengevoel vind ik plat en schraal. Vorig jaar sprak ik iemand die vijf keer per jaar op vakantie gaat. Tussendoor doet hij thuis de tuin. Voor de variatie de ene keer van voren naar achteren en de andere keer van achteren naar voren. Zo’n levensvulling kan een jaar leuk zijn, maar begint daarna toch te vervelen?

Wij proberen mensen onder meer in aanraking te brengen met vrijwilligerswerk om hen zo te laten ervaren dat dit niet alleen nuttig, maar ook verrijkend is. Hoe verdrietig je soms ook bent als je bijvoorbeeld in een verpleeghuis bent geweest. Het is zien, geraakt worden en in beweging komen. Ontdekken wat van waarde is.”

In hoeverre besteedt de PCOB aandacht aan het levenseinde en aan de eeuwigheid?

„Predikante Margriet van der Kooi is een van de sprekers op de jubileumbijeenkomst. Zij zal aangeven dat hoe beter iemands handen gevuld zijn, des te beter hij de soms moeilijke laatste fase doorkomt. Dat handen vullen, heeft relatie met het dagthema ”Geluk op leeftijd”.”

Wat is geluk op leeftijd?

„Niet het zwitserlevengevoel. Wel religie, muziek, aandacht en kunst, die mensen inspireren en een stukje geluk geven. Ondanks problemen en zorgen die er kunnen zijn. Vorige week werd bekend dat alleenstaande polishouders van zorgverzekeraar VGZ een week lang gratis gebruik kunnen maken van de datingsite Lexa. Dit onderstreept dat het hebben van contact iets van geluk kan geven. Laten wij dat op onze manier stimuleren. Zonder datingsite.”

”Geluk op leeftijd”, luidt het thema van de jubileumbijeenkomst van de PCOB. „wat voor mij geluk op leeftijd is?” Mr. Arie Slob hoeft niet lang na te denken. „Gelukkig zijn met mijzelf in relatie met mijn omgeving en in relatie met God. Binnen de PCOB ontmoet ik veel gelijkgezinden, met wie ik hierover van gedachten kan wisselen. Ik denk aan bijeenkomsten over onderwerpen zoals ethiek in de zorg en een christelijk antwoord op het initiatief ”voltooid leven.””

Slob (60) typeert zichzelf gekscherend als „jeugdlid” van de PCOB. Hij is inmiddels zes jaar van de partij. Aanleiding voor zijn lidmaatschap vormde de vraag of hij secretaris van het gewest Zuid-Holland wilde worden. Inmiddels is hij ook voorzitter van de afdeling Giessenlanden en ombudsfunctionaris voor Zuid-Holland. Hij koos bewust voor de PCOB vanuit zijn christelijke levensovertuiging. „Ik vroeg ooit aan vertegenwoordigers van de ouderenbonden of en hoe zij hun leden voor een politiek onderwerp wisten te interesseren. „Alleen met een bingo”, antwoordde de ANBO-man. De Unie KBO begon er niet eens aan, terwijl de PCOB-vertegenwoordiger aangaf dat leden met name voor een inhoudelijk onderwerp in de benen komen. Inhoudelijk bezig zijn is ook voor mij de drijfveer van mijn activiteiten binnen de PCOB.”

In 2004 lag de nadruk vooral op het organiseren van contactbijeenkomsten binnen de afdelingen, herinnert de secretaris zich. „Daarna werd ook belangenbehartiging op landelijk en lokaal niveau opgepakt. Dat laatste is met name voor de leeftijdsgroep van 50 tot 64 jaar van groot belang. Vijfenzestigplussers hebben hun zaakjes meestal wel voor elkaar, maar voor jongere ouderen speelt de vraag hoe het met hun huisvesting en financiën zal zijn na hun pensionering.”

Slob geeft een voorbeeld op lokaal niveau: „Gemeenten hebben beleidsvrijheid gekregen bij de invulling van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Mijn ervaring is dat veel plaatselijke overheden onvoldoende aandacht voor senioren hebben. Daarom moeten we als PCOB op het vinkentouw zitten. Zo maakt een van onze leden deel uit van het WMO-platform in Giessenlanden. Hij bepleit de belangen van ouderen en zit onder meer in een commissie voor de inrichting van een woon-zorgcentrum.”

Het gaat leden niet alleen om belangenbehartiging en inhoudelijke discussies, erkent Slob. „De collectieve ziektekostenverzekering van Trias heeft ons geen windeieren gelegd. De afdeling Giessenlanden telde bij de start vier jaar geleden 99 leden. Inmiddels staat de teller op 230 mensen. Die toename heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat er een kantoor van Trias in het nabijgelegen Gorinchem zit.”

Slob is trots op de PCOB. Met name omdat het een „verzuilde” organisatie is, die het goed doet. „Sommigen roepen dat de verzuiling verleden tijd is, maar dat is onzin. Ik ben lid van de Protestantse Kerk in Nederland, het CDA, de PCOB, het CNV, de NCRV en de EO en ik lees Trouw. Ben ik dan verzuild of niet?”

Er is nog wel werk aan de winkel. „Het is de PCOB tot nu toe niet gelukt de winst van belangenbehartiging over het voetlicht te krijgen. Lukt dat wel, dan zijn we aantrekkelijker voor jongere ouderen.”