Berekeningen van het Centraal Plan Bureau (CPB) laten zien dat wanneer de dollar 5 procent goedkoper wordt ten opzichte van de euro, dat al 0,3 procent minder economische groei in het eerste jaar betekent. Ten opzichte van een jaar geleden is de dollar een kwart minder waard geworden. „Dat heeft een drukkend effect op de groei op korte termijn met 1,5 procentpunt. Dat zie je dan ook terug in de huidige lage groeicijfers”, constateerde econoom J. Verbruggen van het CPB donderdag.

Op korte termijn is een duurdere euro voor een open economie als de Nederlandse slechter nieuws dan voor economieën als die in Duitsland, Frankrijk of Italië. Een belangrijk deel van wat we produceren, voeren we namelijk uit. Maar daar staat tegenover dat import ook veel goedkoper is. „Daardoor kan herstel van de koersschok hier ook sneller gaan.”

Minder gunstig is weer dat onze afzetmarkten grotendeels, voor driekwart, Europese landen zijn. „En alle landen in Europa hebben last van de goedkope dollar en groeien daardoor minder snel.” De groei in Europa raamt het CPB voor dit jaar op 1,5 procent tegen 2,75 voor de VS.

Overigens pakt niet alleen de sterke euro ongunstig uit voor de Nederlandse economie. Onze producten zijn de afgelopen jaren ook fors duurder geworden door hoge arbeidskosten. In de periode dat de Nederlandse economie stevig stoomde, was arbeid schaars en waren bedrijven bereid extra loon te betalen. Die hoge loonkosten zijn een belangrijke factor voor de prijs van onze producten.

De euro is sterk door de zwakke dollar, weten economen. De Amerikaanse economie laat niet snel genoeg het dal achter zich. Het vertrouwen van beleggers, valutahandelaren en investeerders in de Europese economieën groeit, waardoor de euro een waardige vervanger van de dollar wordt. Bovendien staat de Europese rente hoger dan de Amerikaanse. Het rentetarief van de Europese Centrale Bank (ECB) is 2,5 procent, in de VS met 1,25 procent de helft lager.

Analist M. van der Stee van Van Lanschot Bankiers verwacht dat de ECB binnen niet al te lange tijd de rente verder verlaagt. „Tot nu toe gebeurde dat terughoudend door de onzekerheid over de dreiging van de oorlog met Irak en vervolgens over de duur daarvan. De komende tijd zal die renteverlaging echter komen.” Maar Van der Stee wijst erop dat het beleid van de ECB niet is gericht op het stimuleren van groei maar eerder op het voorkomen van inflatie. En de inflatie in Europa is met 2,4 procent niet extreem hoog, mede door de lage olieprijs.