Sterke vrouw met illustere echtgenoot
„Een voorbeeld op mijn levensweg”, zo omschrijft Ria Eshuis-van der Ham (70) uit Putten de echtgenote van Maarten Luther, Katharina von Bora. Haar lievelingsboek gaat dan ook over deze vrouw, wier levensverhaal is opgetekend door Ursula Sachau in ”Het laatste geheim”.
Katharina von Bora (1499-1552) was een Duitse non die op 24-jarige leeftijd samen met een aantal andere zusters het cisterciënzerklooster Nimbschen in Grimma, Saksen, ontvluchtte omdat ze de beginselen van de Reformatie waren toegedaan. Het was Maarten Luther die de nonnen steunde bij hun vluchtpoging en die hen hielp bij het vinden van werk, een onderkomen of een echtgenoot.
Alleen Katharina ‘bleef over’. Zij wees de mannen die naar haar hand dongen af en vertrouwde Luthers goede vriend Nikolaus von Amsberg toe dat ze alleen met de reformator zelf wilde trouwen.
Op 13 juni 1525 traden Maarten Luther en de zestien jaar jongere Katharina von Bora in het huwelijk. Ze namen hun intrek in het Zwarte Klooster in Wittenberg, waar Katharina de touwtjes in handen had. Ze leidde het huishouden, zorgde voor de zes kinderen die ze kregen en werkte voor het familie-inkomen, onder andere door het uitbaten van een brouwerij, waardoor er genoeg middelen waren om het gezin en de vele gasten en studenten die naar hen toe kwamen, te onderhouden.
Het echtpaar Luther heeft verdriet gekend. Twee dochters overleden op jonge leeftijd; Elizabeth was acht maanden toen ze overleed en Magdalena dertien jaar. Ook werd er een kindje dood geboren. Bovendien is bekend dat Luther leed aan depressies en wisselende stemmingen en dat hij werd geplaagd door boze geesten en demonen.
Eshuis-van der Ham vertelt: „Katharina was een sterke, toegewijde echtgenote die in haar voortvarendheid een belangrijke plaats naast haar illustere echtgenoot heeft ingenomen, wat niet makkelijk moet zijn geweest. Daar wij in ons huwelijk ook veel hebben meegemaakt, vond ik in deze vrouw een voorbeeld op mijn levensweg.”
”Herr Käthe”, zoals Luther haar graag noemde in een mengeling van liefde en goedmoedige spot, was ook een gelovige vrouw, die haar diepste verlangen in enkele woorden uitdrukte: „Ik wil aan Christus kleven als een klit aan een kleed.” „Dat is de reden waarom mijn man en ik de moeilijkheden hebben overwonnen en waarom elke dag een gouden randje heeft.”
Luther stierf in 1546. Katharina bleef achter met grote financiële problemen en stierf zes jaar later, op 53-jarige leeftijd. Haar laatste woorden waren: „Mijn hart, mijn hart, het wil niet meer kloppen. O Heere, ik kom.” Eshuis-van der Ham: „Haar plaats was klaar. Ik zie daar zelf de belofte in van Johannes 14:1-3.”
Dit is de achtste aflevering van een serie waarin lezers aan het woord komen over een boek dat bijzondere betekenis voor hen heeft.