De zaak-Post is de vierde in nog geen tien jaar waarin de rechterlijke macht achteraf moet toegeven fout te hebben gezeten met zijn eerdere veroordeling. Evenals bij de ”twee van Putten” (2002), de Schiedammer parkmoord (2005) en de zaak-Lucia de Berk (2010) zat Ina Post jarenlang onterecht in de cel.

Het hof in Den Bosch kwam op grond van een belangrijk argument tot vrijspraak. Politie en justitie hadden eind jaren tachtig onvoldoende onderkend dat Post leed aan een acute stressstoornis als gevolg van haar arrestatie. Daardoor was ze zo labiel dat ze extreem vatbaar was voor suggesties van anderen. Zo kon ze tot een schuldbekentenis komen. Omdat haar veroordeling vooral daarop stoelde en verder hard bewijs ontbrak, was er achteraf gezien geen grond voor een veroordeling van de bejaardenverzorgster.

Ongetwijfeld was het voor Ina Post woensdag een vreugdevolle dag. Ze kan zich eindelijk weer een vrij iemand voelen, gezuiverd van blaam. Toch blijft er voor de meeste betrokkenen bij deze zaak een bittere nasmaak over.

Degene voor wie dat het meest geldt, is Ina Post zelf. De nu 54-jarige vrouw heeft bijna een kwarteeuw moeten vechten voor haar gelijk. Dat heeft haar leven gestempeld. De rest van haar leven zal ze waarschijnlijk nodig hebben om het trauma te verwerken.

Ook voor de nabestaanden van de vermoorde Anna Maria Kolstee is de vrijspraak van Ina Post ingrijpend. Zij moeten nu leven met de gedachte dat de dader niet is gepakt en dat er dus niet is geboet voor de verschrikkelijke misdaad.

Justitie zelf is de derde partij waarop de uitspraak grote impact heeft. Voor de vierde keer oordeelt de rechter dat zowel het openbaar ministerie als de rechter er destijds goed naast zat. Een dergelijke tik op de vingers is voelbaar in het gehele justitiële apparaat.

Ten slotte heeft de uitspraak van woensdag weerslag op de hele samenleving. Vier keer binnen tien jaar komen rechters achteraf tot het oordeel dat in belangrijke strafprocessen mensen onterecht tot langdurige gevangenisstraffen zijn veroordeeld. Dat vergroot het vertrouwen in de onafhankelijkheid en deskundigheid van de rechterlijke macht niet.

Deskundigen op het terrein van politie en justitie haastten zich woensdag om uit te leggen dat justitiële dwalingen zoals die in de vier genoemde zaken aan de orde waren, vandaag de dag niet meer kunnen voorkomen. Als voorbeeld noemden ze dat het opsporingsapparaat bij het verhoor nu veel alerter is op de psychische toestand van verdachten.

Toch moet justitie lessen trekken uit de zaak-Post. Gegeven zijn onafhankelijke positie loopt het gerechtelijk apparaat het risico te weinig kritisch te zijn op het eigen functioneren. Wanneer de uitspraak van woensdag leidt tot een grondige reflectie op het eigen functioneren kan er nog winst uit het verlies gehaald worden.