Twee jaar geleden brak de crisis uit. De bijzondere en agressieve aanpak waartoe die noopte, wordt tot dusver niet teruggedraaid. In de VS is immers de groei inmiddels weer afgezwakt, in de EU zal de komende maanden waarschijnlijk hetzelfde gebeuren. Ondertussen woekert in de eurozone de schuldenproblematiek voort.

De centrale banken hebben de rente, hun belangrijkste beleidsinstrument, naar historisch lage niveaus gebracht. In Europa bedraagt het voornaamste tarief waartegen de commerciële banken korte kredieten verkrijgen, sinds vorig jaar mei 1 procent. Analisten verwachten voorlopig geen omslag. Zij voorzien pas ergens ver in 2011 een eerste verhoging.

Het kan overigens nog lager. In Japan is met de aanpassing van dinsdag nagenoeg de 0 procent bereikt. De autoriteiten daar proberen met dit recept de dreigende deflatie te bestrijden, de spiraal van dalende prijzen en daardoor uitstel van aankopen door de consument, en tegelijk de hoge koers van de yen te drukken, die exportproducten duur maakt en daarmee de uitvoer afremt. Twee weken geleden was er ook een valuta-interventie om dit laatste te realiseren.

De centrale banken beperken zich al lang niet meer tot enkel het rentewapen. Zij hanteren tevens programma’s om obligaties op te kopen. Zij rekenen die transacties af met liquide middelen en verruimen op die manier de geldhoeveelheid. Hun bedoeling is dat dit leidt tot een verdere daling van de marktrentes en zo een prikkel vormt tot meer kredietverlening en bestedingen.

Tokio trekt alle registers open. Het presenteerde deze week plannen voor een aanvullende operatie in deze sfeer. De Amerikaanse Federal Reserve (Fed) zinspeelde onlangs op eenzelfde stap. Wellicht horen we begin november, na het volgende periodieke monetaire beraad in de VS, nader hierover.

In Europa zien we een iets meer terughoudende benadering. De ECB heeft in de voorbije maanden laten weten dat de steun aan banken via leningen van twaalf of zes maanden, wordt afgebouwd. Frankfurt koopt nog wel staatspapier op. Die actie lijkt er momenteel trouwens primair op gericht de sterke stijging van de rente op stukken van brekebenen zoals Ierland en Portugal, die voortvloeit uit wantrouwen onder beleggers, te matigen.

Centrale banken pompen heel veel geld in de economieën. Sommige deskundigen waarschuwen voor op termijn het risico van inflatie en nieuwe bubbels. Binnen de ECB vertolkt de Duitser Weber, een kandidaat om volgend jaar president Trichet op te volgen, die opvatting. De betrokken instelling neemt in deze fase, ondanks de ook van zijn kant nog steeds stimulerende koers, internationaal een wat voorzichtigere positie in.