Die prijs ging vorig jaar zeer verrassend naar de pasbenoemde Amerikaanse president Barack Obama. De keuze leidde tot kritiek op de jury.

Het seizoen voor de Nobelprijzen begint maandag met de Nobelprijs voor de Geneeskunde. Maar alle ogen zijn gericht op de Nobelprijs voor de Vrede volgende week vrijdag. De goed geïnformeerde Berg Harpviken, die jaarlijks speculeert over de voornaamste kandidaten, wees voor de Nobelprijs voor de Vrede op de Afghaanse mensenrechtenactivist Sima Samar, de vrije radio voor Myanmar en het Speciale Hof voor Sierra Leone.

De jury kon dit jaar kiezen uit 237 kandidaten, waaronder Chinese dissidenten en de uitvinders van internet. Berg Harpviken zei niet te verwachten dat de prijs gaat naar een Chinese dissident. De regering van China had daarvoor deze week gewaarschuwd.

De winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede wordt 8 oktober bekendgemaakt in Oslo.

Over de prijs voor Literatuur is nog weinig uitgelekt, maar literaire kringen speculeren dat de prijs naar een dichter kan gaan. Dat zou de eerste keer zijn sinds 1996. Men denkt aan de Algerijnse dichteres Assia Djebar. Dat ze in het Frans schrijft kan een nadeel zijn, omdat de prijs twee jaar geleden al naar een Fransman ging. Andere favoriete dichters zijn de Zweedse Tomas Transtroemer, de Syrische Adonis en de Zuid-Koreaanse Ko Un.

Voor de Nobelprijzen voor wetenschappen zijn weinig favorieten bekend. Maar de kans is groot dat Amerikanen opnieuw veel prijzen in de wacht slepen.

Winnaars krijgen 10 miljoen Zweedse kronen (1,1 miljoen euro). De prijs kwam in 1896 tot stand door het testament van de steenrijke Alfred Nobel. De Zweed was de uitvinder van dynamiet. Hij had hiertoe experimenten gedaan samen met zijn vader, die al veel mijnen had gemaakt voor de Russische marine. Het ging niet altijd goed: bij een explosie in zijn fabriek kwam broer Emil om.

Voor zijn familie kwam het als een verrassing dat de kinderloos gestorven Alfred Nobel zijn enorme vermogen wijdde aan allerlei prijzen. Ze vochten dat tevergeefs aan. Nobels oud-medewerkster en vredesactiviste Bertha von Suttner was in 1905 de eerste winnares van de Nobelprijs voor de Vrede.